2 Αυγούστου 1913: Η ημέρα που «πατήθηκε» για πρώτη φορά η κορυφή του Ολύμπου

98 χρόνια έχουν περάσει από την ιστορική, πρώτη ανάβαση στην κορυφή του Ολύμπου. Η «κατάκτηση» του μυθικού βουνού της Ελλάδας ήταν ένα γεγονός με τεράστια σημασία όχι μόνο για την χώρα μας, αλλά για ολόκληρη την ορειβατική κοινότητα της εποχής εκείνης. Αυτό διότι ο Όλυμπος θεωρείται και αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία ως ένα από τα ιερά βουνά σύμβολα του κόσμου. Υπήρξε η «κατοικία» των αρχαίων θεών και κέντρο της ελληνικής μυθολογίας που τόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε στη διαμόρφωση της αρχαίας ελληνικής σκέψης που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την διαμόρφωση του «δυτικού» κόσμου.

Γράφει ο Αντώνης Τσαλίκης για το Daynight.gr

Έπειτα από 25 περίπου ανεπιτυχείς προσπάθειες ξένων ορειβατικών και επιστημονικών αποστολών από το 1780 μέχρι τις αρχές του 20 αιώνα, η  κορυφή του Ολύμπου συνέχιζε να αποτελεί στόχο πολλών ξένων ορειβατών. Δύο από αυτούς ήταν οι Ελβετοί Frederic Boissonnas (1858-1946), φωτογράφος-εκδότης και Daniel Baud Bovy (1870-1958), συγγραφέας-τεχνοκράτης, οι οποίοι έπειτα από την περιήγησή τους στην απελευθερωμένη Ήπειρο, φθάνουν στη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο του 1913 για να παρακολουθήσουν και να φωτογραφήσουν τις πολεμικές επιχειρήσεις ως καλεσμένοι της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Οι δύο Ελβετοί δεν ήθελαν να αφήσουν κενές τις οκτώ ημέρες που μεσολαβούσαν μεταξύ των δύο υποχρεωτικών εμβολιασμών τους για χολέρα, πήραν την απόφαση να εξερευνήσουν τον Όλυμπο, εκπληρώνοντας έτσι ένα όνειρο που είχαν για χρόνια…

Μετά από μερικές ημέρες, στις 28 Ιουλίου φθάνουν στο Λιτόχωρο με καΐκι από τη Θεσσαλονίκη και αφού παίρνουν για οδηγό τους τον κυνηγό αγριοκάτσικων Χρήστο Κάκαλο (1882-1976) ξεκινάνε την αμέσως επόμενη ημέρα για τη Μονή Αγίου Διονυσίου, όπου φθάνουν το μεσημέρι. Λίγες ώρες αργότερα ανηφορίζουν το παλιό μονοπάτι στα βόρεια του μοναστηριού και στήνουν σκηνές στην Πετρόστρουγκα.

Έχοντας ξεκουραστεί για δύο ημέρες περίπου, αφήνουν την Πετρόστρουγκα και το κατεστραμμένο από μεγάλη πυρκαγιά δάσος της, ανηφορίζουν στη περιοχή Σκούρτα και αφού περάσουν το  επονομαζόμενο «λαιμό» φθάνουν στην άκρη του οροπεδίου που αμέσως του δίνουν τον τίτλο «Λιβαδι των θεών». Στη συνέχεια ανεβαίνουν σε μία από τις μεγάλες κορυφές του βουνού, τον Προφήτη Ηλία και λίγο λίγο εξερευνούν την βάση του «Στεφανιού». Την κορυφή αυτή τη βαφτίζουν «Θρόνο του Διός», ενώ την κορυφή Σκολιό την βαφτίζουν «Μαύρη κορυφή» (πιθανότατα γιατί εκείνη την ώρα ήταν σκοτεινή η πλευρά της προς τα Μεγάλα Καζάνια).

Βρισκόμενοι στο οροπέδιο με βάση την αφήγηση του, κατεβαίνουν ορισμένες επικίνδυνες σάρες και σε δύο ώρες φθάνουν στην άκρη του δάσους, όπου υπήρχε μία καλύβα ξυλοκόπων. Όσο ανακτούσαν ενέργεια στην καλύβα συνειδητοποιούν όλο και πιο ξεκάθαρα ποιο ήταν το μονοπάτι για την κορυφή. Ωστόσο, βρίσκουν το εγχείρημα αρκετά απαιτητικό και αποφασίζουν να μην προσπαθήσουν και να αρκεστούν σε όσες εικόνες είδαν και επίσης φωτογράφησαν.

Στις 31 Ιουλίου όλη η ομάδα λοιπόν παίρνει το δρόμο της επιστροφής. Όμως κοντά στο μοναστήρι αποφασίζουν να επιχειρήσουν τελικά την ανάβαση στην ψηλότερη και απάτητη μέχρι τότε κορυφή του Ολύμπου. Έτσι γυρνούν πίσω στη περιοχή Πριόνια, όπου κατά την διάρκεια της νύχτας δοκιμάζονται από μία φοβερή θύελλα. Την επόμενη ημέρα αρκετά εξαντλημένοι ανηφορίζουν το «Μαυρόλογγο» και το ίδιο απόγευμα φθάνουν σε μία καλύβα όπου και διανυκτερεύουν.

Πριν ακόμη ξημερώσει ξεκινάνε με ομίχλη, χαλάζι και ισχυρό αέρα. Μετά από μία απαιτητική ανάβαση από μικρές χαραδρώσεις, σάρες και απότομους βράχους, καταλήγουν με μία τελευταία προσπάθεια  πάνω σε μία στενή κορυφογραμμή. Σκαρφαλώνοντας διαρκώς μέσα στην αρκετά πυκνή ομίχλη, ο Χρήστος Κάκαλος ξυπόλητος μπροστά από τους δύο Ελβετούς, δεμένοι όλοι με σχοινί, ανεβαίνουν σε μία  κορυφή που νομίζοντας ότι είναι η πιο ψηλή της δίνουν την ονομασία «Κορυφή της Νίκης».

Οι Ελβετοί περιηγητές έγραψαν λίγα λόγια σε μία κάρτα για την ανάβαση, την έβαλαν μέσα σε ένα μπουκάλι και το τοποθέτησαν προσεκτικά κάτω από ένα σωρό πέτρες για να το προστατεύσουν και να μεταφέρουν την εμπειρία τους σε πιθανόν μελλοντικούς ορειβάτες. Η μικρή αυτή κάρτα βρέθηκε ύστερα από 14 χρόνια, στάλθηκε στην Ελβετία και σήμερα βρίσκεται στα γραφεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας.

Σε ένα απότομο καθάρισμα του καιρού, όμως, αντικρύζουν μία άλλη επιβλητική κορυφή ψηλότερα από αυτούς και καταλαβαίνουν την λάθος εκτίμηση που είχαν κάνει. Απογοητευμένοι όπως ήταν λογικό έπειτα από τέτοια επικίνδυνη υπερπροσπάθεια, κατεβαίνουν την απόκρημνη κορυφή που βρίσκονταν και παίρνουν το «δρόμο» προς τα κάτω.

Με βάση τις ιστορικές διηγήσεις της πρώτης αυτής ανάβασης, ο Χρήστος Κάκαλος με κατεβασμένο το κεφάλι, αμίλητος, κατεβαίνει την απότομη κόψη. Σταματάει για μια στιγμή σαν να ένιωσε μέσα του ένα κάλεσμα. Μπροστά του ο «κατακόρυφος διάδρομος» που οδηγεί στην ψηλότερη από τις κορυφές του Ολύμπου. «Προς τα επάνω;» Ρωτάει. Οι Ελβετοί του κάνουν νόημα ναι. Αυτή ακριβώς η απόφαση που πήραν και οι τρεις τους μέσα σε μια στιγμή, έμελλε να αλλάξει την ιστορία του Ολύμπου και ευρύτερα της Ελληνικής ορειβασίας.

Με μια έντονη δόση αυτοπεποίθησης και τόλμης, ο Χρήστος Κάκαλος αφήνει τα φωτογραφικά σύνεργα των συντρόφων του που κουβαλούσε και σκαρφαλώνει αποφασισμένος τους λείους και επικίνδυνους βράχους. Ακολουθούμενος από τους δύο επίσης θαρραλέους Ελβετούς, φτάνει ως εκεί που δεν ανέβαινε άλλο. Είχε «πατήσει» για πρώτη φορά την κορυφή του Ολύμπου…