Ο ακαδημαϊκός «θάνατος» των Ελλήνων φοιτητών

Η φοιτητική περίοδος ήταν πάντα συνδεδεμένη με έντονες, μεταβατικές, ζωντανές και πολυποίκιλες εικόνες και εμπειρίες. Ανέκαθεν οι φοιτητές της φιλοσοφικής, της ιατρικής, της νομικής, των πολυτεχνείων είχαν ως χώρο σύζευξης και σμίξης τα αμφιθέατρα, τα προαύλια των σχολών και τα διάφορα στέκια τους, τα οποία βρίσκονταν στα πέριξ των ακαδημαϊκών  εγκαταστάσεων. Τα κλασσικά αμφιθέατρα, λοιπόν, και η φυσική παρουσία των σπουδαστών στις σχολές ήταν σημαντικοί παράγοντες αυτών των ζωντανών εμπειριών που τους ακολουθούσαν μία ζωή.

Γράφει η Ιωάννα Κώνστα για το Daynight.gr

Συνακόλουθα όλων αυτών ήταν η συζήτηση, η πολιτικοποίηση, η κοινωνικοποίηση τους, η πλήρης απόκτηση της φοιτητικής κουλτούρας και νοοτροπίας καθώς και η μεγάλη επιθυμία τους για να βρεθούν στις σχολές.

Το ερώτημα όμως που απασχολεί και επικαιροποιεί το άρθρο είναι τί θα συμβεί σήμερα που τα διαδικτυακά μαθήματα και οι εξ αποστάσεως διαλέξεις έχουν παγιωθεί λόγω της πανδημίας του Covid 19; Τα αποτελέσματα για τους φοιτητές θα είναι ολέθρια, διότι η φοιτητική τους περίοδος, η οποία διαρκεί κατά μέσο όρο 4-5 έτη δαπανάται. Δαπανάται μπροστά σε οθόνες υπολογιστών, σε συστήματα δεδομένων και σε διαδικτυακές συζητήσεις σχολιασμού των μαθημάτων.

Τα νέα δεδομένα και η σύγχρονη πραγματικότητα επιτάσσουν τον συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας, γεγονός που δεν μπορεί να κριθεί και να σχολιαστεί ούτε και είναι το ζητούμενο του άρθρου. Ωστόσο, επιβάλλεται να γίνει λόγος για τις δυσμενείς συνέπειες που η κατάσταση αυτή δημιουργεί, με θύματα αποκλειστικά τους φοιτητές. Ο πρύτανης του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Ανδρέας Μπουντουβής ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με όλα τα προηγούμενα χρόνια. Σχεδόν άδεια τα κτίρια, σιωπηλά τα αμφιθέατρα, τα χαμόγελα κρυμμένα πίσω απ’ τις μάσκες».

Σαφώς η μαγεία του αμφιθεάτρου και η διαλεκτική μορφή της διδασκαλίας δεν αντικαθίστανται από την απρόσωπη, μηχανοποιημένη και στείρα τηλεμάθηση που πλέον παρέχεται από τα περισσότερα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα. Πλέον οι φοιτητές παρακολουθώντας το μάθημα από τα σπίτια τους χάνουν την ομαδικότητα και την από κοινού αρωγή με στόχο την επίτευξη του μαθήματος και αποκτούν μια άκρως παθητική στάση. Μήπως, άραγε, νιώθουν ότι οι γνώσεις και οι πληροφορίες που λαμβάνουν δεν προέρχονται από τους γνωστούς τους ακαδημαϊκούς αλλά από… απρόσωπες διαδικτυακές μορφές;

Καθίσταται πολύ απαισιόδοξο ότι η εξέλιξη αυτή ήρθε σήμερα. Σήμερα που ήταν αδήριτο να αντιμετωπιστεί η ήδη απόμακρη στάση των νέων και η προσκόλληση τους στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Σήμερα ήρθε και η ακαδημαϊκή τους ”θανάτωση”. Επιπροσθέτως, είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο το ζήτημα αν η μέθοδος αυτή θα πλήξει περισσότερο την κοινωνικότητα και σφαιρικότητα των σπουδαστών ή αμιγώς την γνωσιακή φύση των ζητημάτων. Διττό το πρόβλημα επομένως, τόσο η αποχή των νέων από την ανεμελιά των φοιτητικών τους χρόνων όσο και από την αμεσότητα και ευθραυστότητα του αμφιθεάτρου.

Η ελπίδα όμως δεν χάνεται, με αποτέλεσμα να αποτελεί ευχή ότι η αποχή από τα αμφιθέατρα δεν θα είναι καθοριστική στις ζωές των φοιτητών και ότι η διάρκεια θα είναι ολίγη. Όπως και να έχει, η δια ζώσης διδασκαλία και η επικοινωνία καθηγητή και φοιτητή είναι η εμπραγμάτωση της υγείας του εκπαιδευτικού συστήματος και κατ΄επέκταση της υγείας της ίδιας της κοινωνίας.

Η παθογένεια αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί και με τα κατάλληλα μέσα οι φοιτητές να επιστρέψουν στην φυσική τους θέση, στις εκάστοτε σχολές τους. Τα Πανεπιστήμια τότε θα ανθίσουν και πάλι ουσιαστικά.