Πληθωρισμός: Τι σημαίνει η επιστροφή στο… 1994

Στα επίπεδα του 1994 εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός τον Απρίλιο, φτάνοντας το 10,2% και ξυπνώντας εφιαλτικές μνήμες, όταν ο τιμάριθμος «καταβρόχθιζε» το διαθέσιμο εισόδημα αλλά και τις αποταμιεύσεις των Ελλήνων.

Η ενεργειακή κρίση, η εκτίναξη των τιμών των καυσίμων αλλά και η διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα εκτίναξαν τις τιμές παγκοσμίως, με τους Έλληνες καταναλωτές, αλλά και τις επιχειρήσεις να νιώθουν στο πετσί τους τις συνέπειες.

Οι τιμές της βενζίνης καταγράφουν ιστορικό υψηλό, οι διεθνείς τιμές των τροφίμων καταγράφουν ιστορικό υψηλό 60 ετών ενώ το φυσικό αέριο αλλά και το πετρέλαιο διαπραγματεύονται σε πολυετή υψηλά.

Η «τέλεια καταιγίδα» που έχει διαμορφωθεί πάνω από την παγκόσμια αλλά και την ελληνική οικονομία έχει άμεσο αντίκτυπο σε όλους, είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για επιχειρήσεις.
Ουσιαστικά, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, σε απόλυτους αριθμούς, χρειάστηκαν λίγοι μήνες για να επιστρέψει ο πληθωρισμός στα επίπεδα του… 1994, «διαγράφοντας» τα 20 και πλέον χρόνια του ευρώ και θυμίζοντας μια οικονομία άλλων εποχών.

Γιατί το 2022 δεν είναι 1994

Εντούτοις, όπως ξεκαθαρίζουν μια σειρά οικονομολόγοι, όσο και αν η σύγκριση ανάμεσα στο 2022 και το 1994 είναι επικοινωνιακά εντυπωσιακή, οι δύο περιπτώσεις απέχουν παρασάγγας, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι οι συνέπειες δεν είναι καταστροφικές για την οικονομία.

Όπως εξηγούν, αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι μια καθαρά εξωγενής, εισαγόμενη κρίση, η οποία οφείλεται στο συνδυασμό της πανδημίας με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ευρύτερη, παγκόσμια αβεβαιότητα που έχει επιφέρει. Αντίθετα, το 1994 η Ελλάδα πλήρωνε τις συνέπειες της δικής της οικονομικής πολιτικής. Για του λόγου το αληθές, ο πληθωρισμός το 1994 στη Γερμανία ήταν 2,45%, στη Γαλλία 1,95% και στην Ελβετία 0,42%. Αντίθετα, τον Απρίλιο ο μέσος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη ήταν 7,5%, ενώ στη Γερμανία αναμένεται να διαμορφωθεί στο 7,4% στη Γαλλία στο 4,8% και στην Ελβετία στο 2,5%.

Προκύπτει δηλαδή ότι ναι μεν ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι υψηλότερος σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως η αύξηση αφορά το σύνολο της Ευρώπης.

Επιπλέον, σημαντική διαφοροποίηση είναι οι αιτίες αλλά και η προοπτική αποκλιμάκωσης μέσα στους επόμενους μήνες. Μια σειρά από διεθνείς αλλά και εγχώριοι αναλυτές εκτιμούν ότι μέχρι το Φθινόπωρο του τρέχοντος έτους οι τιμές θα έχουν «ξεφουσκώσει» σε μεγάλο βαθμό, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι θα έχει σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ειδικά για την Ελλάδα, θεωρούν ότι ο ετήσιος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 6,5% συνολικά για το 2022, με σημαντική αποκλιμάκωση προς το τέλος του έτους. Αντίστοιχα, και με δεδομένο ότι θα έχει μειωθεί η γεωπολιτική ένταση και οι ενεργειακές τιμές θα διορθώσουν, αναμένεται περαιτέρω πτώση το 2023 ώστε να επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα από το 2024 και μετά.

Ντόμινο συνεπειών

Εντούτοις, και μολονότι οι λόγοι δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς του παρελθόντος, οι πληθωριστικές συνέπειες παραμένουν, επηρεάζοντας το σύνολο της οικονομίας. Καύσιμα, είδη πρώτης ανάγκης, σούπερ μάρκετ, ηλεκτρικό ρεύμα, ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια έχουν ήδη πάρει την ανιούσα, ενώ ειδικά στο καλάθι της νοικοκυράς οι τιμές είναι «φωτιά» με διψήφιες αυξήσεις.

Την ίδια στιγμή όμως, ο αντίκτυπος γίνεται αισθητός και σε μακρο-οικονομικό επίπεδο, καθώς είναι θέμα χρόνου να ανακοινωθούν αυξήσεις στα επιτόκια του ευρώ. Αυξήσεις που επηρεάζουν άμεσα εκατομμύρια δανειολήπτες με κυμαινόμενο επιτόκιο, αλλά και επιχειρήσεις που καλούνται να πληρώσουν ακριβότερα για δάνεια και κεφάλαιο κίνησης. Την ίδια στιγμή, ισχυρές πιέσεις δέχονται και τα ελληνικά ομόλογα, καθώς -όπως φάνηκε και στην πρόσφατη έξοδο της χώρας στις αγορές- το κόστος του χρήματος έχει ανέβει ενώ οι αποδόσεις στη δευτερογενή αγορά για το ελληνικό 10ετές ομόλογο ξεπερνούν το 3,5%. Και μπορεί η χώρα μας να μη χρειάζεται να δανειστεί άμεσα, όμως η διατήρηση του κόστους χρήματος σε αυτό το επίπεδο προκαλεί «πονοκέφαλο» και ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο.

 

Πηγή: cnn