Η «αρετή» και το «ευ αγωνίζεσθαι» των αρχαίων Ελλήνων ( Επί τη ευκαιρία των Ολυμπιακών αγώνων του Ρίο)

Αξίες όπως η «αρετή» και το «ευ αγωνίζεσθαι», μολονότι καθαρά κλασικές ελληνικές, λείπουν από την καθημερινότητά μας, τον πολιτικό και οικονομικό βίο και από αυτόν ακόμη τον επιστημονικό στίβο.

Τούτο συμβαίνει όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία, αλλά σηματοδοτεί το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Κι ενώ ξοδεύονται τεράστια ποσά, τόσο για την προετοιμασία των αθλητών όσο και για την πραγματοποίηση των αγώνων, οι αρχές αυτές βροντοφωνάζουν για την ανυπαρξία τους.

«Η άσκηση, χωρίς φύση και μάθηση, είναι κάτι το ατελές», λέγει ο Πλούταρχος.

Η «αρετή», κατά τον Αριστοτέλη, είναι δύο ειδών, η διανοητική και η ηθική. Η διανοητική αρετή χρωστάει και τη γένεση και την επαύξησή της κατά κύριο λόγο στη διδασκαλία, γι’ αυτό ακριβώς χρειάζεται πείρα και χρόνο.

Η ηθική αρετή είναι αποτέλεσμα εθισμού, απ’ όπου έχει πάρει και το όνομα, δηλαδή συνήθειας (ηθική-έθος).

Δάσκαλοι, γυμναστές (παιδοτρίβες) και γονείς έπρεπε να συντονίζονται για την πρόσκτηση της «αρετής». Και όχι μόνο γι’ αυτή, αλλά και για τη δεύτερη αξία, με προεξάρχοντες όμως εδώ τους γυμναστές.

Λαοί που στενάζουν οικονομικά, όπως ο δικός μας και αυτός της Βραζιλίας. Με τις τεράστιες οικονομικές διαφορές ανάμεσα στους πολίτες, που δε διαθέτουν αρκετά για την παιδεία, πώς θα οδηγήσουν σ’ αυτές τις αρχές;

Να που η έλλειψη παιδείας οδηγεί στην ανάληψη των αγώνων.

Ολόκληροι κλάδοι επιστημών αναμειγνύονται στην προετοιμασία των αθλητών. Στα φτωχά κράτη όμως πού να βρεθούν πόροι γι’ αυτό;

Μεταγραφές αθλητών, που μοιάζουν με τους πολιτικούς που αλλάζουν κόμματα για να εξασφαλίσουν χορηγούς και καλές απολαβές για τους ίδιους.

Ενεπίγραφη στήλη, στο Μουσείο της Ελεύθερνας, του 6ου αι. π. Χ. αναφέρεται σε διατάξεις σχετικές με την απαγόρευση υπερβολικής οινοποσίας και κυρίως σε δρομείς.

Παντού σήμερα υποβάλλονται οι αθλητές σε εξετάσεις για ύπαρξη ουσιών απαγορευμένων, αλλά φαίνεται ότι οι παρανομούντες «επαϊοντες» προπορεύονται, όπως παντού σε όλα τα κακά.

Πού είναι οι αρετές; Όταν προχτές έγινε γνωστό ότι επικεφαλείς της Ουκρανικής αποστολής συνέστησαν στους αθλητές τους να μη μιλούν στους Ρώσους δημοσιογράφους;

Όταν στο λεωφορείο της αποστολής του Λιβάνου αρνήθηκαν την επιβίβαση και μελών της αποστολής του Ισραήλ;

Πού πήγε το «Αθάνατο αρχαίο Πνεύμα»;

Ας συνετιστούμε λίγο και ας αναλογιστούμε. Ο αναστοχασμός είναι περισσότερο αναγκαίος από ποτέ άλλοτε. «Λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα», που λέει κι ο ποιητής.

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ