Γίνεται της… κλιματικής αλλαγής: Ο δεύτερος πιο θερμός Ιούνιος στην Ευρώπη από το 1981

Έναν από τους πιο θερμούς μήνες για Ιούνιο βίωσε φέτος ο πλανήτης μας και κυρίως η Ευρώπη.

Πρόκειται για τον 2ο πιο θερμό Ιούνιο για την Ευρώπη από το 1981, και τον 3ο πιο θερμό μήνα παγκοσμίως σύμφωνα με το climatebook.gr. Η μέση μηνιαία απόκλιση της θερμοκρασίας στην Ευρώπη ήταν +2,04°C σε σχέση με τη μέση τιμή της κλιματικής περιόδου 1981-2010, και +1,57°C σε σχέση με την περίοδο 1991-2020. Οι αντίστοιχες τιμές παγκοσμίως ήταν +0,48°C και +0,30°C.

Επίμονα υψηλές θερμοκρασίες ταλαιπώρησαν μεγάλο μέρος της γηραιάς ηπείρου τον φετινό Ιούνιο, ιδιαίτερα τη Δυτική Ευρώπη όπου καταρρίφθηκαν πολλά ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών και πρώιμου καύσωνα σε μετεωρολογικούς σταθμούς με δεδομένα από τα τέλη του 19^0υ αιώνα.

Σε μεγάλο μέρος της Bόρειας Αφρικής, του Καναδά και της Σιβηρίας στον Αρκτικό Κύκλο καταγράφηκαν επίσης πρωτόγνωρα υψηλές θερμοκρασίες για μήνα Ιούνιο. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, παγετώνες των Άλπεων και το μόνιμα παγωμένο έδαφος στη Σιβηρία και τον Καναδά υποχωρούν ραγδαία το φετινό καλοκαίρι, όπως και η έκταση του θαλάσσιου πάγου γύρω από την Ανταρκτική έχει φτάσει στο ελάχιστο, τουλάχιστον από το 1979 όταν άρχισαν οι δορυφορικές μετρήσεις.

 

Κλιματική αλλαγή: Είμαστε στο παρά πέντε;

Είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι το κλίμα αλλάζει σε παγκόσμια κλίμακα. Ένας εμφανής-εύκολα παρατηρήσιμος δείκτης είναι η περιβαλλοντική θερμοκρασία που έχει αυξηθεί. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ανθρώπινη
υγεία ποικιλοτρόπως. Ανάλογα με το γεωγραφικό εύρος, μπορεί να διαταραχθεί η εποχικότητα ορισμένων μολυσματικών νόσων.

Ως κλιματική αλλαγή νοείται η μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος και ειδικότερα οι μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις
Κλιματικές Μεταβολές (UNFCC), ως κλιματική αλλαγή ορίζεται ειδικότερα η μεταβολή στο κλίμα που οφείλεται άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες, διακρίνοντας τον όρο από την κλιματική μεταβλητότητα που
έχει φυσικά αίτια.

1 Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται, οι παγετώνες λιώνουν και η τυπολογία των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων αλλάζει. Παρατηρούνται ακόμη ακραία καιρικά φαινόμενα -εντονότερα και πιο
εντατικά-, μείωση του ατμοσφαιρικού όζοντος, αλλαγές στο οικοσύστημα λόγω της απώλειας της βιοποικιλότητας, αλλαγές στα υδρολογικά συστήματα και τις προμήθειες του γλυκού πόσιμου νερού, υποβάθμιση του εδάφους και
αστικοποίηση. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών, οι ανθρώπινες δραστηριότητες – κυρίως αυτές που έγκεινται στην καύση ορυκτών καυσίμων – έχουν προκαλέσει αύξηση των ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων
αερίων -των λεγομένων «αερίων του θερμοκηπίου»-. Τα αέρια αυτά απορροφούν την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπεται από τη Γη, αντί να της επιτραπεί η ελεύθερη διαφυγή στο διάστημα. Λόγω του κλιματικού αυτού
φαινομένου παγιδεύεται επιπρόσθετη θερμότητα στα χαμηλότερα ατμοσφαιρικά στρώματα. Συγκεκριμένα, τα τελευταία 100 έτη η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 0.75o C περίπου, ενώ τα τελευταία 25 έτη, ο
ρυθμός θέρμανσης του πλανήτη έχει αυξηθεί σε άνω των 0.18o C ανά δεκαετία.

Η αύξηση της περιβαλλοντικής θερμοκρασίας απειλεί να:
 οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα ορισμένων ατμοσφαιρικών ρύπων.
 οδηγήσει σε αύξηση της μετάδοσης ασθενειών μέσω ακάθαρτου νερού
και μολυσμένων τροφίμων.
 θέσει σε κίνδυνο τη γεωργική παραγωγή σε ορισμένες από τις λιγότερο
ανεπτυγμένες χώρες.
 αυξήσει τον κίνδυνο ακραίων καιρικών φαινομένων.

Η εκτίμηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και της επιρροής του στην υγεία του ανθρώπου απαιτεί μια νέα προοπτική η οποία επικεντρώνεται στα οικοσυστήματα και στην αναγνώριση ότι τα θεμέλια της μακροπρόθεσμης
καλής υγείας των πληθυσμών βασίζεται σε μεγάλο μέρος στη στήριξη της ζωής και των οικοσυστημάτων για τη συνέχιση ύπαρξης ζωής και λειτουργικότητας της βιόσφαιρας.
Η αλλαγή του κλίματος πρόκειται να επηρεάσει αναπόφευκτα-ήδη έχουμε πολλές πρώτες ενδείξεις- τις βασικές απαιτήσεις για την διατήρηση της υγείας, όπως ο καθαρός αέρας και το νερό, η επαρκής τροφή και η ύπαρξη
καταλύματος. Κάθε χρόνο, περίπου 800.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αιτίες όπως η ατμοσφαιρική ρύπανσ, 1,8 εκατ. από διάρροια που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην έλλειψη πρόσβασης σε πόσιμο νερό και σύστημα αποχέτευσης καθώς και από την κακή υγιεινή, 3,5 εκατ. από τον υποσιτισμό3 και περίπου 60.000 από φυσικές καταστροφές.

Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί επίσης νέες προκλήσεις για τον έλεγχο των μολυσματικών ασθενειών. Πολλές από τις μείζονες αιτίες θανάτου είναι τα νοσήματα που συνδέονται με την αλλαγή των κατακρυμνησμάτων, συμπεριλαμβανομένης της χολέρας και άλλων διαρροϊκών ασθενειών, καθώς και ασθενειών όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός και άλλες λοιμώξεις που μεταδίδονται με διαβιβαστές. Εν ολίγοις, η κλιματική αλλαγή απειλεί να επιβραδύνει, ακόμα και να αντιστρέψει την πρόοδο που έχει σημειώσει η παγκόσμια κοινότητα για τη δημόσια υγεία αναφορικά με τις προαναφερθείσες ασθένειες. Αποτελεί κοινό συμφέρον η αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία, σε όποιο γεωγραφικό μήκος και πλάτος και αν λάβουν χώρα. Η συνεχής αλλαγή του κλίματος, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση, δυσχεραίνει τον περιορισμό των μολυσματικών ασθενειών στο σημερινό εύρος τους.
Επιπλέον προκλήσεις για την υγεία προκύπτουν από την μετακίνηση πληθυσμών, πράγμα που μπορεί να συνεπάγεται συγκρούσεις, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να περιοριστούν εντός των εθνικών συνόρων. Η βελτίωση των συνθηκών υγείας για όλους τους πληθυσμούς, παράλληλα με μια ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διεθνή επιτήρηση των ασθενειών, συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση και διασφάλιση της δημόσιας υγείας παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα στην έκθεση του ΕΟΔΥ για την κλιματική αλλαγή.