Ανησυχητική έρευνα: Ο κορονοϊός μπορεί να προκαλέσει απώλεια 10 μονάδων IQ

Αυτό λέει μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και το Imperial College του Λονδίνου.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό eClinicalMedicine, προκύπτουν από το NIHR COVID-19 BioResource. Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι οι επιπτώσεις εξακολουθούν να είναι ανιχνεύσιμες περισσότερο από έξι μήνες μετά την οξεία ασθένεια και ότι η όποια ανάκαμψη είναι στην καλύτερη περίπτωση σταδιακή.

Διαταραχές ύπνου, άγχος και «ομίχλη εγκεφάλου»

Υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι το COVID-19 μπορεί να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα γνωστικής και ψυχικής υγείας, με ασθενείς που έχουν αναρρώσει να αναφέρουν συμπτώματα όπως κόπωση, “ομίχλη του εγκεφάλου”, προβλήματα ανάκλησης λέξεων, διαταραχές ύπνου, άγχος και ακόμη και διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) μήνες μετά τη μόλυνση.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου ένα στα επτά άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι είχαν συμπτώματα που περιλάμβαναν γνωστικές δυσκολίες 12 εβδομάδες μετά από μια θετική εξέταση COVID-19.

Ενώ ακόμη και οι ήπιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε επίμονα γνωστικά συμπτώματα, μεταξύ του ενός τρίτου και των τριών τετάρτων των ασθενών που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο αναφέρουν ότι εξακολουθούν να υποφέρουν από γνωστικά συμπτώματα τρεις έως έξι μήνες αργότερα.

Για να διερευνήσουν αυτή τη σχέση με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 46 άτομα που έλαβαν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη, στον θάλαμο ή στη μονάδα εντατικής θεραπείας, για το COVID-19 στο νοσοκομείο Addenbrooke’s Hospital, που ανήκει στο Cambridge University Hospitals NHS Foundation Trust. 16 ασθενείς τέθηκαν σε μηχανικό αερισμό κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο.

Όλοι οι ασθενείς εισήχθησαν μεταξύ Μαρτίου και Ιουλίου 2020 και προσλήφθηκαν στο NIHR COVID-19 BioResource.

Τα άτομα υποβλήθηκαν σε λεπτομερείς ηλεκτρονικές γνωστικές δοκιμασίες κατά μέσο όρο έξι μήνες μετά την οξεία ασθένειά τους, χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα Cognitron, η οποία μετρά διάφορες πτυχές των νοητικών ικανοτήτων, όπως η μνήμη, η προσοχή και η λογική. Αξιολογήθηκαν επίσης κλίμακες μέτρησης του άγχους, της κατάθλιψης και της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Τα δεδομένα τους συγκρίθηκαν με αντίστοιχα στοιχεία ελέγχου.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται μια τόσο αυστηρή αξιολόγηση και σύγκριση σε σχέση με τις μεταγενέστερες επιπτώσεις του σοβαρού COVID-19.

Οι επιζώντες του COVID-19 ήταν λιγότερο ακριβείς και με βραδύτερους χρόνους απόκρισης από ό,τι ο αντίστοιχος πληθυσμός ελέγχου – και τα ελλείμματα αυτά εξακολουθούσαν να είναι ανιχνεύσιμα όταν οι ασθενείς έκαναν παρακολούθηση έξι μήνες αργότερα.

Απώλεια 10 μονάδων IQ

Οι επιπτώσεις ήταν ισχυρότερες για όσους χρειάστηκαν μηχανικό αερισμό. Συγκρίνοντας τους ασθενείς με 66.008 μέλη του γενικού πληθυσμού, οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μέγεθος της γνωστικής απώλειας είναι κατά μέσο όρο παρόμοιο με αυτό που υφίσταται με 20 χρόνια γήρανσης, μεταξύ 50 και 70 ετών, και ότι αυτό ισοδυναμεί με απώλεια 10 μονάδων IQ.

Οι επιζώντες σημείωσαν ιδιαίτερα χαμηλή βαθμολογία σε εργασίες όπως ο λεκτικός αναλογικός συλλογισμός, εύρημα που υποστηρίζει το συχνά αναφερόμενο πρόβλημα της δυσκολίας εύρεσης λέξεων.

Παρουσίασαν επίσης χαμηλότερες ταχύτητες επεξεργασίας, γεγονός που ευθυγραμμίζεται με προηγούμενες παρατηρήσεις μετά το COVID-19 για μειωμένη κατανάλωση γλυκόζης στον εγκέφαλο εντός του μετωποπαρεγκεφαλιδικού δικτύου του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την προσοχή, την επίλυση σύνθετων προβλημάτων και τη μνήμη εργασίας, μεταξύ άλλων λειτουργιών.

Ο καθηγητής David Menon από το Τμήμα Αναισθησίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, κύριος συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: “Η γνωστική εξασθένηση είναι κοινή σε ένα ευρύ φάσμα νευρολογικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας, ακόμη και της συνήθους γήρανσης, αλλά τα μοτίβα που είδαμε – το γνωστικό “αποτύπωμα” του COVID-19 – ήταν διακριτά από όλα αυτά”.

Ενώ είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι τα άτομα που έχουν αναρρώσει από σοβαρή ασθένεια COVID-19 μπορεί να έχουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων κακής ψυχικής υγείας – κατάθλιψη, άγχος, μετατραυματικό στρες, χαμηλά κίνητρα, κόπωση, χαμηλή διάθεση και διαταραγμένο ύπνο – η ομάδα διαπίστωσε ότι η σοβαρότητα της οξείας ασθένειας ήταν καλύτερη στην πρόβλεψη των γνωστικών ελλειμμάτων.

Οι βαθμολογίες και οι χρόνοι αντίδρασης των ασθενών άρχισαν να βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου, αλλά οι ερευνητές λένε ότι η όποια ανάκαμψη των γνωστικών ικανοτήτων ήταν στην καλύτερη περίπτωση σταδιακή και πιθανότατα επηρεαζόταν από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρότητας της ασθένειας και των νευρολογικών ή ψυχολογικών επιπτώσεών της.

Ο καθηγητής Menon πρόσθεσε: “Παρακολουθήσαμε ορισμένους ασθενείς ακόμη και δέκα μήνες μετά την οξεία λοίμωξη, οπότε μπορέσαμε να δούμε μια πολύ αργή βελτίωση. Παρόλο που αυτό δεν ήταν στατιστικά σημαντικό, είναι τουλάχιστον προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι ορισμένα από αυτά τα άτομα δεν θα αναρρώσουν ποτέ πλήρως”.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα γνωστικά ελλείμματα, λένε οι ερευνητές. Η άμεση ιογενής λοίμωξη είναι πιθανή, αλλά είναι απίθανο να αποτελεί σημαντική αιτία- αντίθετα, είναι πιο πιθανό να συμβάλλει ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η ανεπαρκής παροχή οξυγόνου ή αίματος στον εγκέφαλο, η απόφραξη μεγάλων ή μικρών αιμοφόρων αγγείων λόγω θρόμβωσης και οι μικροσκοπικές αιμορραγίες.

Ωστόσο, τα αναδυόμενα στοιχεία δείχνουν ότι ο σημαντικότερος μηχανισμός μπορεί να είναι η βλάβη που προκαλείται από τη φλεγμονώδη αντίδραση και το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του οργανισμού.

Ενώ η μελέτη αυτή εξέτασε περιπτώσεις που νοσηλεύτηκαν, η ομάδα αναφέρει ότι ακόμη και οι ασθενείς που δεν είναι αρκετά άρρωστοι ώστε να εισαχθούν, μπορεί επίσης να έχουν προφητικά σημάδια ήπιας εξασθένισης.

Ο καθηγητής Adam Hampshire από το Τμήμα Επιστημών του Εγκεφάλου στο Imperial College του Λονδίνου, πρώτος συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε: “Περίπου 40.000 άνθρωποι έχουν περάσει από την εντατική με COVID-19 μόνο στην Αγγλία και πολλοί περισσότεροι θα είναι πολύ άρρωστοι, αλλά δεν θα έχουν εισαχθεί στο νοσοκομείο.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων εκεί έξω που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη νόηση πολλούς μήνες αργότερα. Πρέπει επειγόντως να εξετάσουμε τι μπορεί να γίνει για να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους“.

Ο καθηγητής Menon και ο καθηγητής Ed Bullmore από το Τμήμα Ψυχιατρικής του Cambridge είναι συν-επικεφαλής ομάδων εργασίας στο πλαίσιο της κλινικής μελέτης νευροεπιστήμης COVID-19 (COVID-CNS), οι οποίες στοχεύουν στον εντοπισμό βιοδεικτών που σχετίζονται με τις νευρολογικές διαταραχές ως αποτέλεσμα του COVID-19, καθώς και των νευροαπεικονιστικών αλλαγών που σχετίζονται με αυτές.

Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το NIHR BioResource, το NIHR Cambridge Biomedical Research Centre και το Addenbrooke’s Charitable Trust, με την υποστήριξη του NIHR Cambridge Clinical Research Facility.

Πηγή: cam.ac.uk