Κρήτη: Βακτήριο “σκοτώνει” τα ελαιόδεντρα!

Μεγάλη έρευνα που στόχο έχει στη μείωση του κίνδυνου εισόδου, εγκατάστασης/εξάπλωσης του βακτηρίου (Ξυλέλλα) Xylella fastidiosa, στην Κρήτη που “σκοτώνει” τα ελαιόδεντρα πραγματοποιείται από το εργαστήριο Φυτοπαθολογίας – Βακτηριολογίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ, με Επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Δημήτριο Γκούμα σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης.

Το εργαστήριο είναι το Επίσημο Εργαστήριο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τα φυτοπαθογόνα βακτήρια καραντίνας στη Κρήτη και διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία και βασικές υποδομές για την υλοποίηση της έρευνας.

Μιλώντας στο Ράδιο Κρήτη και την εκπομπή του Λευτέρη Βαρδάκη ο Καθηγητής κ. Γκούμας εξήγησε ότι σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, ιδιαίτερα η Κρήτη συμπεριλαμβάνεται στις δυνητικές περιοχές εξάπλωσης/εγκατάστασης του φυτοπαθογόνου αυτού που εάν προσβάλει ελαιόδεντρα μπορεί να θέσει σε καραντίνα ή να καταστρέψει ολόκληρες καλλιέργειες σε τεράστια έκταση όπως σε περιοχή της Ιταλίας.

Έρευνα για την προετοιμασία της Κρήτης

Η μελέτη είπε θα προετοιμάσει, θα προσαρμόσει και θα οργανώσει τις υπάρχουσες ερευνητικές δομές αλλά και το ερευνητικό και εργαστηριακό τεχνικό προσωπικό σε συνθήκες πραγματικού κινδύνου, έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στον αναπόφευκτα τεράστιο όγκο αναλύσεων, που θα απαιτηθούν ούτως ή άλλως τα επόμενα χρόνια και μέχρι τώρα έχουν συλλεγεί 4000 δείγματα.

Πιθανοί τρόποι εισόδου στη χώρα είναι με φυτά προς φύτευση και με έντομα – φορείς, σύμφωνα με τον κ.Γκούμα.

Επίσης στοχεύει στη βελτιστοποίηση μεθοδολογίας ανίχνευσης ή/και απομόνωσης του “Ξυλλέλα” ενώ θα συμβάλει στην έγκυρη, έγκαιρη και άμεση ενημέρωση της Περιφέρειας για την υπάρχουσα κατάσταση σε σχέση με το αναδυόμενο φυτοπαθογόνο στην Κρήτη.

Οι κλιματολογικές συνθήκες στο νησί είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές, οι καλλιέργειες των φυτών-ξενιστών είναι εκτεταμένες (οπωροφόρα και καλλωπιστικά δένδρα, και θάμνοι φυτά του οικοσυστήματός) και η διακίνηση φυτικού υλικού με εισαγωγές από άλλες χώρες ιδιαίτερα έντονη λόγω της τουριστικής ανάπτυξης.

Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα το παθογόνο δεν έχει καταγραφεί στη χώρα μας

Έλεγχοι σε φυτά που εισάγονται αλλά και στα ήδη εγκατεστημένα

Εξάλλου η Περιφέρεια Κρήτης έχει ήδη χρηματοδοτήσει τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του εργαστηρίου Βακτηριολογίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ, όπως και τη διενέργεια παρόμοιων εργαστηριακών αναλύσεων τα προηγούμενα χρόνια.

Βασικός στόχος της έρευνας αυτής είναι o έλεγχος, για την παρουσία του “Ξυλέλλα”, στο φυτικό και φυτωριακό υλικό που εισάγεται από άλλες περιοχές της ΕΕ, αλλά και για να ελέγξει ήδη εγκατεστημένα φυτά και καλλιέργειες στο νησί, υποβοηθώντας τις αρμόδιες υπηρεσίες των ΔΑΟΚ Κρήτης με γρήγορες, έγκαιρες και έγκυρες εργαστηριακές αναλύσεις πέραν των προβλεπόμενων από το πρόγραμμα των ετήσιων επισκοπήσεων του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης.

Τα ελαιόδενδρα καταλαμβάνουν περίπου το 65% της συνολικά καλλιεργούμενης έκτασης της Κρήτης, δηλαδή, 1.900.000 στρέμματα, που αντιστοιχούν περίπου στο ¼ της έκτασης του νησιού. Ο συνολικός αριθμός ελαιόδενδρων εκτιμάται σε 33.000.000

Τι προκαλεί η Ξυλέλλα

Η Xylella fastidiosa είναι ένα φυτοπαθογόνο βακτήριο καραντίνας, που μετά την είσοδό του, (τον Οκτώβριο του 2013) στην περιφέρεια της Απουλίας στην Ιταλία, απειλεί την καλλιέργεια της ελιάς, αλλά και άλλων σημαντικών καλλιεργειών (αμπέλι, εσπεριδοειδή, καλλωπιστικοί θάμνοι, δασικά φυτά κ.ά.), καθώς προκαλεί μεγάλης οικονομικής σημασίας ασθένειες. Η ελιά αποτελεί ένα ξενιστή του φυτοπαθογόνου βακτηρίου και η ονομασία της ασθένεια της ελιάς ως «το σύνδρομο της ταχεία παρακμής των ελαιοδένδρων», υποδηλώνει τη γρήγορη εξασθένιση των, που οδηγεί στον θάνατο τα προσβεβλημένα δένδρα. Στο πλαίσιο αυτό και με γνώμονα την προστασία της ελαιοκαλλιέργειας