Εκεί που περπατάς στους δρόμους της Βαρσοβίας, της πρωτεύουσας της Πολωνίας, μία ημέρα έπειτα από το Καθολικό Πάσχα, στέκεσαι σε μία γωνιά και αναρωτιέσαι τι μπορεί να συμβαίνει. Ξαφνικά, μέσα στην ηρεμία του πρωινού στην πόλη που ανακαλύπτεις ως τουρίστας, «πέφτεις» πάνω σε μία παρέα νεαρών που ρίχνει χωρίς έλεος λεκάνες με νερό σε κορίτσια. Το σκηνικό γίνεται ακόμη πιο περίεργο όταν Απρίλη μήνα βλέπεις να παίζουν «μπουγέλο» λίγο πιο πέρα άλλες 2-3 παρέες…
Γράφει ο Αντώνης Τσαλίκης για το Daynight.gr
Δεν αργείς λοιπόν να ρωτήσεις κάποιους ντόπιους περαστικούς αν την Δευτέρα του Πάσχα υπάρχει κάποιο έθιμο στην χώρα τους, το οποίο συνδέεται με όλα όσα απορημένος παρακολουθούσες πριν λίγα λεπτά σε μια ήρεμη γειτονιά. Η απάντηση που λαμβάνεις άμεσα είναι ένα ακατανόητο «Σμίγκους-Ντινγκους τουντέι»!
Η «Υγρή Δευτέρα» ή Śmigus-Dyngus στα πολωνικά είναι λοιπόν ένα παράξενο έθιμο που συναντάται κυρίως στην Πολωνία.
Αποτελεί παραδοσιακή γιορτή της Δευτέρας του Πάσχα για τους καθολικούς της χώρας κατά την οποία συνήθως τα νεαρά αγόρια «μπουγελώνουν» τα κορίτσια της παρέας ή και άγνωστες πια μέσα στις πολυπληθείς πόλεις που ζουν.
Πώς προέκυψε το έθιμο με το μπουγέλωμα στην Πολωνία;
Με βάση την παράδοση, τα αγόρια κυνηγάνε τα κορίτσια προσπαθώντας να τους ρίξουν νερό σε πλατείες, στους δρόμους και όπου αλλού έχουν «στήσει» αυτό το ιδιαίτερο παιχνίδι με τον ιστορικά τελετουργικό χαρακτήρα.
Το «μπουγέλο» αυτό συνοδεύεται και από άλλα εξίσου παράξενα στοιχεία όπως το δέσιμο των κοριτσιών με κλαδιά ιτιάς, την διατύπωση στιχομυθιών, το πέρασμα από πόρτα σε πόρτα, ενώ σε κάποιες επαρχιακές περιοχές της Πολωνίας την ημέρα αυτή τα αγόρια ντύνονται αρκούδες!
Τα ιστορικά στοιχεία για την προέλευση της γιορτής περιορισμένα και για το λόγο αυτό οι ρίζες της θεωρούνται επιστημονικά αβέβαιες. Σε γενικές γραμμές πάντως χρονολογείται στις παγανιστικές περιόδους (πριν από το 1000 μ.Χ.), ενώ αναφέρεται σε γραπτά κείμενα ήδη από τον 15ο αιώνα.
Με βάση τους περισσότερους ιστορικούς η ημέρα «Υγρή Δευτέρα» συνδέεται με την παγανιστική μυθολογία όπου η Σλαβικής θεά της γονιμότητας έχει κυρίαρχη θέση όπως ακολούθως με τις ιεροτελεστίες γύρω από την καλή σοδειά των σιτηρών που πριν από αιώνες είχαν τεράστια σημασία για τους αγρότες.
Το βρέξιμο των νεαρών κοριτσιών πιθανολογείται πως στις απαρχές του εθίμου είχε μια ανάλογη σημασία για τις κοινωνίες που είχαν ανάγκη την γονιμότητα, την αύξηση του πληθυσμού και με ευρύτερη έννοια την καρποφορία.
Διαβάζοντας λίγο γρήγορα τα πιο βασικά γύρω από την ημέρα Śmigus-Dyngus στην Πολωνία και περνώντας την υπόλοιπη Δευτέρα του Πάσχα ανάμεσα σε Πολωνούς, το μόνο σίγουρο ήταν πως τελικά ήταν ένα έθιμο που αν και ξεκίναγε με το «μπουγέλο» κυρίως ανάμεσα σε έφηβους, στην συνέχεια ήταν ευκαιρία για γλέντι με μπύρα από τους περισσότερους ενήλικους. Σε κάθε περίπτωση ήταν κάτι διαφορετικό και πραγματικά το απόλαυσα 🙂