Η εκδίκηση του Ανωγειανού Βρεντζογιώργη που μαχαίρωσε μέσα στο δικαστήριο τον δολοφόνο του αδελφού του | ΦΩΤΟ

Στις 30 Απριλίου 1947 στην Κρήτη γινόταν η δίκη του διερμηνέα του Φρουραρχείου Μοιρών, Νίκου Μαγιάση.  Δικαζόταν από το Δικαστήριο δοσίλογων για τη δολοφονία του Ανωγειανού βοσκού, Μιχάλη Βρέντζου, στο Οροπέδιο της Νίδας, στον Ψηλορείτη.

Την ώρα που ο αδελφός του θύματος , Γιώργος Βρέντζος, γνωστός στην Κρήτη ως «Τηγανίτης»,  κατέθετε, στράφηκε προς την μεριά του και τον μαχαίρωσε δύο φορές στην κοιλιά.

Στη συνέχεια παρέδωσε το μαχαίρι στους δικαστές και συνελήφθη. Ήταν η εκδίκησή του προς τον κατηγορούμενο, επειδή τα χρόνια της κατοχής είχε οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα τον αδερφό του, Μιχάλη και τον άφησε άταφο στον Ψηλορείτη.

Η εκτέλεση του Μιχάλη

Τα χρόνια της γερμανικής κατοχής ο Μιχάλης και ο Γιώργος Βρέντζος  έβοσκαν τα ζώα τους στον Ψηλορείτη. Μια μέρα ένα γερμανικό απόσπασμα συνέλαβε τον Γιώργη με σκοπό να τον ανακρίνει. Ο Γιώργης δραπέτευσε και κρύφτηκε στις πλαγιές του βουνού. Το επόμενο πρωί έφτασε στο πατρικό του, αλλά δεν βρήκε τον αδερφό του. Ανέβηκε ξανά στο βουνό και άρχισε να τον αναζητεί, καθώς πίστευε ότι μπορεί να ήταν τραυματισμένος.

Δεν τον βρήκε πουθενά και πήγε στο Ηράκλειο για να τον αναζητήσει στα γερμανικά στρατόπεδα. Στο δρόμο συναντήθηκε με τον κουμπάρο του, τον Κυριακομιχάλη από τις Καμάρες. Εκείνος μόλις τον είδε ξαφνιάστηκε και του είπε ότι τον θεωρούσαν νεκρό, καθώς είχαν μάθει ότι τον σκότωσαν οι Γερμανοί στη Νίδα. Τότε ο Γιώργης κατάλαβε ότι ο σκοτωμένος ήταν ο αδερφός του ο Μιχάλης. Κοντά στη σπηλιά στο Ιδαίον Άντρο, βρήκαν το άψυχο σώμα του Μιχάλη. Είχε σκοτωθεί από δύο σφαίρες, εκ των οποίων η μία τον είχε βρει στο στήθος. Ο γερμανός φρούραρχος αποφάνθηκε με σιγουριά ότι αυτοί οι πυροβολισμοί δεν ταίριαζαν σε γερμανικό απόσπασμα.

Η προδοσία του Μαγιάση

Αργότερα πληροφορήθηκαν, ότι μια ομάδα από γκεσταμπίτες, όπως αποκαλούσαν οι Κρητικοί τους συνεργάτες των Ναζί, είχε ανέβει στον Ψηλορείτη. Οδηγός τους ήταν ένας μικρός βοσκός, ο οποίος είδε από κοντά την εκτέλεση του Μιχάλη. Ο Γιώργος Βρέντζος βρήκε το παιδί και έμαθε τι είχε συμβεί. Επικεφαλής ήταν ο διερμηνέας του Φρουραρχείου Μοιρών, Νίκος Μαγιάσης, ο οποίος κατηγόρησε τον αδερφό του ότι είχε δώσει φαγητό και νερό σε αντάρτες. Ο Μιχάλης φέρεται ότι απάντησε: «στον τόπο μας το έχομε συνήθεια να φιλεύουμε και να φιλοξενούμε κάθε περαστικό και δεν ρωτούμε ούτε ποιος είναι, ούτε πού πάει». Στη συνέχεια, ο Μαγιάσης τον εκτέλεσε, πυροβολώντας τον μια φορά στο αυτί και μια φορά στο στήθος.

Η εκδίκηση του «Τηγανίτη»

Μετά την απελευθέρωση και την εκκένωση του νησιού από τους Γερμανούς, ο Μαγιάσης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Μάλιστα προσπάθησε να θολώσει την μέχρι τότε εικόνα του και παρίστανε τον αντιστασιακό. Κυκλοφορούσε με ρούχα και καπέλο του ΕΛΑΣ, ώσπου τον αναγνώρισε ένας Κρητικός από την Αγία Γαλήνη Ρεθύμνου, ο οποίος ειδοποίησε τις αρχές. Ο Μαγιάσης συνελήφθη και εστάλη στην Κρήτη για να δικαστεί.

Όταν ο Γιώργης το έμαθε, αποφάσισε να τον εκδικηθεί την δολοφονία του αδελφού του. Όπως ανέφερε το 1982 σε συνέντευξη στις «Κρητικές εικόνες» : «Ήθελα να τον σκοτώσω γιατί δεν είχε δικαίωμα να ζει, όχι μόνο γιατί είχε σκοτώσει τον αδελφό μου. Ξέρεις πόσους λάκκους είχε ανοίξει ο Μαγιάσης; Πόσα κοπέλια είχε αφήσει ορφανά, πόσες γυναίκες χήρες; 362 μετρημένους είχε σκοτώσει στην Κρήτη».

Η δίκη του Μαγιάση είχε προγραμματιστεί στις 30 Απριλίου 1947. Ο Γιώργης ήταν μάρτυρας κατηγορίας. Παρά τους αυστηρούς ελέγχους, κατάφερε να περάσει ένα μαχαίρι μέσα στην αίθουσα. Κατά μία εκδοχή μια ημέρα πριν από τη δίκη είχε διεισδύσει στο Δικαστικό Μέγαρο  και με την βοήθεια ενός φαρμακευτικού τσιρότου, κόλλησε στο εσωτερικό του πρώτου δικηγορικού εδράνου το μαχαίρι. Ο δικαστής τον κάλεσε να καταθέσει κι ενώ του έκανε ερωτήσεις, έβγαλε αστραπιαία το μαχαίρι και το κάρφωσε στην κοιλιά του κατηγορούμενου, ο οποίος φρουρείτο από χωροφύλακες. Πριν προλάβουν να τον απομακρύνουν, τον μαχαίρωσε και δεύτερη φορά.

Ύστερα από λίγες ώρες ο Μαγιάσης υπέκυψε στα τραύματά του. Ο Γιώργης παρέδωσε το μαχαίρι του στον εισαγγελέα και συνελήφθη. Οδηγήθηκε για δίκη στα Χανιά. Εκεί ο εισαγγελέας πρότεινε την καταδίκη του, αλλά ένας μάρτυρας υπεράσπισης παρουσίασε στο δικαστήριο, ένα χαρτί με την απόφαση του Συμμαχικού Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής που καλούσε τους Κρητικούς να σκοτώσουν τον Μαγιάση και τους άλλους γκεσταμπίτες. Έτσι ο Βρέντζος αθωώθηκε και επέστρεψε στο χωριό του ως ήρωας. Κάθε χρόνο ανέβαινε στη Νίδα και έκανε μνημόσυνο στον αδικοχαμένο αδερφό του.

Με πληροφορίες από neakriti.gr και mixanitouxronou