Το πείραμα των φυλακών του Στάνφορντ: Όταν χρειάστηκαν 6 μέρες για να φανερωθεί το τέρας που κρύβουμε μέσα μας | ΦΩΤΟ & ΒΙΝΤΕΟ

Η αγγελία στις τοπικές εφημερίδες εκείνο το καλοκαίρι του 1971 ήταν ξεκάθαρα ασαφής: «Προσφέρονται 15 δολάρια/ ημέρα σε φοιτητές, προκειμένου να πάρουν μέρος στο Πείραμα των Φυλακών του Στάνφορντ».

Δεδομένων των χρημάτων- τα οποία, για έναν μέσο φοιτητή πριν από 40 σχεδόν χρόνια, μόνο άσχημα δεν ήταν- περισσότεροι από 70 άνθρωποι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα. Εξ αυτών, ο καθηγητής ψυχολογίας Φιλίπ Ζιμπάρντο επέλεξε 24, με βασικά κριτήρια το να μην έχει κανένας τους ψυχολογικά ή ιατρικά προβλήματα και να διαθέτουν λευκό ποινικό μητρώο, ούτως ώστε να είναι όσο το δυνατόν καλύτερα «δείγματα» για επιστημονική παρατήρηση.

Το σκεπτικό του δόκτορος ήταν απλό: οι «ηθοποιοί» θα χωρίζονταν, κατόπιν ρίψης κέρματος (κορώνα ή γράμματα), σε δύο 12άδες- μία εξ αυτών θα ήταν οι φυλακισμένοι και μία οι δεσμοφύλακες.

Το πείραμα των φυλακών του Στάνφορντ: Όταν ο σαδισμός χρειάστηκε 6 μέρες για να φανερώσει το τέρας που κρύβουμε μέσα μας

Το πείραμα είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει 14 ημέρες και θα λάμβανε χώρα στη «φυλακή» (η οποία είχε δημιουργηθεί… κατ’ εικόνα των πραγματικών σωφρονιστικών ιδρυμάτων) του υπογείου του κτηρίου της Επιστήμης της Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Το όλο σκηνικό έμοιαζε με μια αθώα έρευνα στην οποία οι φοιτητές θα έπαιζαν τους ρόλους τους, θα έπαιρναν τα χρήματά τους και ο καθένας θα συνέχιζε τη ζωή του μακριά από της φυλακής τα σίδερα.

Έμοιαζε, όμως.

Γιατί στην πραγματικότητα αποδείχτηκε επίγεια κόλαση.

Προετοιμασία

Οι 12 φοιτητές που είχαν επιλεγεί για το ρόλο των δεσμοφυλάκων φόρεσαν στολές στρατιωτικού τύπου, πήραν τα ξύλινα κλομπ τους, έβαλαν τα γυαλιά- καθρέφτη προκειμένου να μην έρχονται σε άμεση οπτική επαφή με τους «φυλακισμένους» και περίμεναν στη φυλακή μέχρι να καταφθάσει η κλούβα.

Στον αντίποδα, οι 12 κρατούμενοι περίμεναν στωικά στο κανονικό τους σπίτι να έρθουν πραγματικοί αστυνομικοί (η τοπική αστυνομία είχε συμφωνήσει να βοηθήσει στην αληθοφάνεια του πειράματος) για να τους συλλάβουν, κατηγορώντας τους για ληστεία. Εν συνεχεία τους διάβασαν τα δικαιώματά τους και στο τέλος τους πήγαν στο «κρατητήριο» του πανεπιστημίου.

Κάπως έτσι, το σαδιστικό παιχνίδι είχε μόλις αρχίσει…

Το πείραμα των φυλακών του Στάνφορντ: Όταν ο σαδισμός χρειάστηκε 6 μέρες για να φανερώσει το τέρας που κρύβουμε μέσα μας

Μέρα 1η: Ακόμα «άνθρωποι»

Ο καθηγητής Ζιμπάρντο, που κράτησε για τον εαυτό του το ρόλο του γενικού φύλακα του «ιδρύματος», ήταν ξεκάθαρος: απαγορεύεται κάθετα η σωματική τιμωρία- όμως πέραν τούτης, όλα τα υπόλοιπα εντάσσονται στη ζώνη των επιτρεπτών.

Επίσης, οι φυλακισμένοι θ’ αποκαλούνταν μονάχα με τους αναγνωριστικούς τους αριθμούς και ποτέ με τα ονόματά τους. Οι δεσμοφύλακες θα έκαναν κανονικά βάρδιες, θα επιτηρούσαν τα κελιά, θα έκαναν ανακρίσεις και ούτω καθεξής.

Το πείραμα κύλησε σχεδόν ανέλπιστα χαλαρά τις πρώτες ώρες, με τους 24 φοιτητές ν’ αστειεύονται μεταξύ τους και να δηλώνουν απερίφραστα πως θέλουν να περάσουν απλά αυτές οι 2 εβδομάδες, να πάρουν τα λεφτά τους και να φύγουν.

Διαβάστε τη συνέχεια στο menshouse