Να γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τη θρυλική Επανάσταση των Ψαρομιλίγγων στην Κρήτη

Ο πόθος της λευτεριάς είναι ένα με την Κρητική ψυχή… Απόσταγμα αιώνων που βασίζεται σε αμέτρητα γεγονότα και θρυλικές ιστορίες που περνάνε από γενιά σε γενιά. Μεταξύ των ιστοριών αυτών, εξέχουσα θέση έχει η Κρητική επανάσταση των Ψαρομιλίγγων ενάντια στου δυνάστες Ενετούς το 1341.

Έχοντας περάσει μόλις 7 χρόνια από την επανάσταση του Βάρδα Καλλέργη και του Κισαμίτη Νικολάου Πρικοσιρίδη, η οικογένεια των Ψαρομιλίγγων (πραγματικό όνομα Σκορδίλιδες) με πρωτοστάτες τον Κωνσταντίνο, τους γιους του Μιχαήλ και Εμμανουήλ, αλλά και τον ανιψιό του Δημήτρη, ξεκίνησαν ακόμη μία επανάσταση με ορμητήριο τα βουνά των Σφακιών. Απέναντι στους ισχυρούς ενετούς κατακτητές, στάθηκαν και πολέμησαν γενναία αλλά τελικά λύγισαν με αποτέλεσμα να καταδιωχθούν και να καταλήξουν στην Κίσαμο. Εκεί βρήκαν κρυψώνα στο Τοπολιανό φαράγγι και στην σπηλιά της Αγίας Σοφίας.

Εκείνη την περίοδο επίσκοπος Κισάμου ήταν ο Μιχαήλ Ψαρομίλιγγας αδελφός του Κωνσταντίνου, ο οποίος ήταν ο λόγος που κατευθύνθηκαν στην Κίσαμο αλλά και αυτός που τους έκρυψε στο δυσπρόσιτο Τοπολιανό φαράγγι. Οι ενετοί όπως ήταν αναμενόμενο ξεκίνησαν άγριο κυνηγητό με καθημερινές σφαγές και βασανιστήρια, με απώτερο σκοπό να τους κάνουν να παραδοθούν.

Ο δεσπότης Μιχαήλ Ψαρομίλιγγας αντιλαμβανόμενος την άγρια αντίδραση των κατακτητών, πήρε μια τολμηρή απόφαση για να γλιτώσει τον άμαχο λαό αλλά και φυσικά τα ανίψια του. Πρότεινε να αποκεφαλίσουν αυτόν και τον αδελφό του και να πάνε τα κεφάλια τους στους ενετούς ως αποδεικτικά στοιχεία ώστε να σταματήσουν τα αντίποινα.

Μέσα στην σπηλιά της Αγίας Σοφιάς εκτυλίχθηκαν έπειτα από μερικές ημέρες οι τελευταίες θρυλικές στιγμές της άδοξης επανάστασης με τον μικρό ανιψιό τους τον Δημήτριο να ορκίζεται σε θεό και πατρίδα και να κόβει τα κεφάλια των συγγενών του, ώστε να πάρει χάρη από τους κατακτητές και να συνεχίσει λεύτερος μετά από χρόνια μια νέα επανάσταση.

Την θαρραλέα αυτή απόφαση των Ψαρομίλιγγων ύμνησαν και θαύμασαν ακόμα και οι ίδιοι οι ενετοί ενώ από την εκκλησία τιμώνται μέχρι σήμερα ως εθνομάρτυρες.

Πηγή φωτογραφίας: erevoktonos.blogspot.gr