Ταυροκαθάψια: Το εντυπωσιακότερο και πιο ριψοκίνδυνο «άθλημα» της Μινωικής εποχής!

Το υψηλό επίπεδο του Μινωικού πολιτισμού είναι γνωστό σε όλους όσους έχουν βασικές ιστορικές γνώσεις. Κατά την συγκεκριμένη περίοδο της αρχαιότητας (2.100-1.200π.Χ.), η Κρήτη έζησε χρόνια σπουδαίας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης. Οι περισσότερες από τις «πτυχές» της τότε καθημερινής ζωής σε πόλεις όπως η Κνωσσός, η Φαιστός κ.α., είναι πλέον ιστορικές γνώσεις που γοητεύουν όλους τους σύγχρονους κατοίκους και επισκέπτες του μεγαλύτερου νησιού της Ελλάδας.

Η Τοιχογραφία της Κνωσσού

Ανάμεσα λοιπόν στο τεράστιο αυτό πλήθος των στοιχείων που απαρτίζουν τον Μινωικό πολιτισμό, περίοπτη θέση κατέχουν τα Ταυροκαθάψια! Tο αρχαίο αγώνισμα που πιθανότατα αποτελούσε κομμάτι των ετήσιων γιορτών της άνοιξης και συμβόλιζε τη σύλληψη και την ιερότητα του ταύρου ως ζώου εκείνα τα χρόνια. Παρότι διάφορα παιχνίδια με ταύρους ήταν αρκετά διαδεδομένα και σε άλλους προϊστορικούς πολιτισμούς της Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής, κατά την Μινωική περίοδο στην Κρήτη έφτασαν σε υψηλότατο επίπεδο δεξιοτεχνίας!

Κατά τη διάρκεια των ξεχωριστών αυτών αθλητικών εκδηλώσεων, οι «ταυροκαθάπτες», όπως ονομάζονταν οι (νεαροί συνήθως) αθλητές, πιάνονταν με μεγάλο κίνδυνο από τα κέρατα ενός ταύρου, εκτελούσαν εντυπωσιακά άλματα στον αέρα και περνώντας πάνω από τη ράχη του ιερού ζώου προσγειώνονταν στο έδαφος κερδίζοντας τις επεφυμίες του κοινού. Οι  εντυπωσιακές «ακροβατικές» κινήσεις των αθλητών έχουν καταγραφεί σε πολλές περιπτώσεις σε εικόνες πάνω σε αγγεία, τοίχους δωματίων στα ανάκτορα ακόμη και σε μικρά αγαλματίδια!

Αξιοσημείωτη είναι φυσικά η ευρεία συμμετοχή γυναικών, η οποία προσδίδει στα Ταυροκαθάψια πρόσθετη αίσθηση ερωτικής παιδείας με το αδάμαστο ζώο-σύμβολο. Οι τελετουργίες της γονιμότητας και ο «μυθικός» έρωτας της βασίλισσας-θεάς Πασιφάης με τον ταύρο, είναι πιθανό κατά πολλούς αρχαιολόγους να έχουν σχέση με τις μινωικές «ταυροπαιδιές». Οι γυναίκες αθλήτριες, όπως απεικονίζονται στα μινωικά ευρήματα, αγωνίζονταν γυμνόστηθες και εκτελούσαν και εκείνες επικίνδυνα άλματα και ακροβατικά πάνω από τα κέρατα του ταύρου ανταγωνιζόμενες στα ίσα τους άνδρες ταυροκαθάπτες!

Σημαντικό ακόμη στοιχείο του αθλήματος είναι το γεγονός πως οι «ταυροκαθάπτες» δεν αγωνίζονταν έχοντας πάνω τους οπλισμό. Σπάνια μόνο κρατούσαν δίχτυα για να παγιδεύουν τον ταύρο και μικρές λόγχες με τις οποίες δεν σκότωναν, αλλά τραυμάτιζαν πολύ ελαφρά το ζώο ώστε να το ερεθίσουν. Μπορούμε ουσιαστικά να πούμε πως το συγκεκριμένο άθλημα αποτελούσε είδος «ιεροτελεστίας» ανάμεσα στον άνθρωπο και τον ιερό ταύρο, μπροστά σε πλήθος κόσμου στον θεατρικό χώρο της πολιτείας! Για τους Μινωίτες πολιτιστικά ήταν περισσότερο «θρησκευτικός» χορός, παρά κάποιο βάρβαρο έθιμο όπως συνέβαινε σε άλλες περιοχές της Μεσογείου την ίδια περίπου περίοδο.

Τέλος, τα Ταυροκαθάψια δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να παραλληλίζονται με τις σύγχρονες ταυρομαχίες όπου σκοπός είναι να δαμαστεί και τελικά να σκοτωθεί το ζώο! Ο ταύρος ήταν ιερός για τους Μινωίτες, γεγονός που όπως είπαμε και παραπάνω τονίζει ιδιαίτερα και το θρησκευτικό χαρακτήρα του εντυπωσιακού αυτού αγωνίσματος που αγαπήθηκε από όλους στην Κρήτη εκείνων των χρόνων…

* Η λέξη «ταυροκαθάψια» αποτελείται από τη λέξη ταύρος και από το ρήμα «καθάπτω» και «καθάπτομαι» και σημαίνει κρατιέμαι, στηρίζομαι, προσκολλούμαι (εν προκειμένω στα κέρατα του ταύρου).