Μάχη του Λούλου: Η πρώτη Νίκη των επαναστατημένων Κρητικών το 1821

Λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη της επανάστασης των Ελλήνων στην Πελοπόννησο, σειρά στα γεγονότα είχε η Κρήτη που χωρίς ιδιαίτερο δισταγμό από τους «καπετάνιους» και τον απλό λαό ξεκίνησε τον δικό της αγώνα.

Γράφει ο Αντώνης Τσαλίκης για το Daynight.gr

Τέλη Μαΐου του 1821, στην Θυμιανή Παναγιά Σφακίων λήφθηκε η μεγάλη απόφαση να ξεσηκωθεί το νησί ενάντια στους Οθωμανούς και να συμβάλει στο απώτερο σκοπό για ελευθερία όλων των υπόδουλων χριστιανών. Δεν άργησε λοιπόν να υπάρξει αντίδραση από τους Τούρκους και να φτάσουμε στην πρώτη μάχη του «Λούλου»…

Η Θυμιανή Παναγία στα Σφακιά Χανίων

Τα γεγονότα πριν την μάχη

Βέβαια τα ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν στην σημαντική, ιδιαίτερα για ψυχολογικούς λόγους, μάχη του Λούλου, ήταν αρκετά κατά την προηγούμενη περίοδο πριν την 14η Ιουνίου 1821. Οι Οθωμανοί με την έναρξη της επανάστασης και την απελευθέρωση των πρώτων πόλεων από τους αγωνιστές στην Πελοπόννησο, αμέσως προέβησαν σε αντίποινα θανατώνοντας με μένος εκατοντάδες Έλληνες κυρίως στις μεγάλες πόλεις που ήλεγχαν απόλυτα.

Την σκληρή αντίδραση των Οθωμανών δέχτηκαν κυρίως οι επικεφαλής των συντεχνιών και οι θρησκευτικοί ηγέτες σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Τα θύματα που «πλήρωσαν» τα νέα του ξεσηκωμού τους πρώτους μήνες του 1821 έφτασαν τις 2.000 και η αγριότητα των εγκλημάτων δεν είχε προηγούμενο!

Η αντίδραση των Οθωμανών

Έπειτα από τον άμαχο πληθυσμό των πόλεων που δέχθηκε το πρώτο πλήγμα από τα άσχημα «μαντάτα» για τους Οθωμανούς, τα βλέμματα στράφηκαν προς το Θέρισο. Εκεί όπου ήταν συγκεντρωμένοι αρκετοί Έλληνες οπλαρχηγοί της ευρύτερης περιοχής των Χανίων. Οι Οθωμανοί αποφασίζουν λοιπόν να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους στον Θέρισο στέλνοντας βοήθεια από την φρουρά των Χανίων.

Ωστόσο, οι Κρητικοί αγωνιστές έλαβαν την κρίσιμη απόφαση να δράσουν εκείνοι πρώτοι και να ξαφνιάσουν τους Οθωμανούς. Ο Ιωάννης Παπαδογιωργάκης ή «Γερανιώτης»  με 25 νέους «ορκισμένους» στην επανάσταση επιτέθηκε στον πύργο της Χαρβάτας και τον κατέλαβε σκοτώνοντας τους 10 τούρκους της εκεί φρουράς. Αμέσως μετά και έχοντας πάρει τον οπλισμό τους, κινήθηκε προς το τουρκοχώρι Κυρτομάδου και επιτέθηκαν στο καφενείο του χωριού όπου βρίσκονταν να γλεντάνε 15 Οθωμανοί στρατιώτες. Άμεσα έπειτα από την δράση τους κατέφυγαν προς τον Θέρισο όπου και θα αμύνονταν.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Γενίτσαροι που είχαν έδρα τα Χανιά έμαθαν για τις ελληνικές επιθέσεις και αντέδρασαν αμέσως με οργή. Χωρίς καθυστέρηση συγκέντρωσαν δυνάμεις και κατευθύνθηκαν προς την Θέρισο όπου στόχευαν να εξολοθρεύσουν κάθε εστία αναταραχών. Από τις 11 Ιουνίου 1821 που έγιναν γνωστά τα νέα στα Χανιά και μέχρι τις 14 Ιουνίου που έγινε η πρώτη σύγκρουση, οι Οθωμανοί έσφαζαν αδιακρίτως άμαχο πληθυσμό και προκαλούσαν τον τρόμο σε όλη την διαδρομή τους!

Το πρωί λοιπόν της 14ης Ιουνίου 1821 οι Κρητικοί αγωνιστές δέχθηκαν την πρώτη επίθεση από 60 γενίτσαρους του Ιμπραήμ Ταμπουρατζή με πρόφαση την άρνηση καταβολής φόρων έτσι ώστε να μην προκαλέσουν περισσότερες αντιδράσεις από τους Έλληνες που θα συνδέονταν με την σε εξέλιξη επανάσταση.

Η γενναία αντεπίθεση των Κρητικών αγωνιστών

Την «εκστρατεία» του Ιμπραήμ Ταμπουρατζή πληροφορήθηκε άμεσα ο οπλαρχηγός Αναγνώστης Παναγιώτου που κάλεσε τον άμαχο πληθυσμό να «τραβηχτεί» στα βουνά και τους υπόλοιπους αγωνιστές να συγκεντρωθούν στα περίχωρα του Θερίσου για να οργανωθούν. Το επόμενο βήμα ήταν να καταλάβουν τους Λάκκους μαζί με τους Δασκαλάκη, Τσελέπη,  Ιωάννη Χάλη, Ιωάννη Παπαδογεωργάκη,  Παπανδρέα, Μουτσογιάννη και Σήφακα.

Οι εξελίξεις «έτρεχαν» μέσα στην ημέρα και οι Οθωμανοί γρήγορα πλησίασαν τις περιοχές που ήλεγχαν οι Έλληνες αγωνιστές. Δεν περίμεναν ωστόσο την σθεναρή αντίσταση των οπλαρχηγών που με θάρρος τους επιτέθηκαν και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν προς το χωριό Λούλο Κεραμειών. Εκεί οι οχυρωμένοι στα σπίτια Οθωμανοί έκαναν τεράστια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν το μένος και την παλικαριά των Κρητικών για ώρες.

Έπειτα από μάχες ωρών στον οικισμό του Λούλου, λίγο πριν την δύση του Ηλίου έφτασε προς ενίσχυση ο οπλαρχηγός «Βαρδουλομανούσος»  με δύναμη 20 ανδρών και επιτέθηκε στους Οθωμανούς από τα νώτα τους. Το αποτέλεσμα ήταν να συμβάλει στην κρίσιμη αυτή στιγμή και να ολοκληρώσει μαζί με τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς την πρώτη σημαντική νίκη των επαναστατημένων Κρητικών το 1821. Οι γενναίοι αυτοί Κρητικοί με την μάχη του Λούλου κατάφεραν να καταδιώξουν τους Οθωμανούς γενίτσαρους έως το χωριό Νεροκούρου λίγο έξω από τα Χανιά.

Η επανάσταση στην Κρήτη είχε ξεκινήσει και το ημερολόγιο έγραφε εκείνη την νύχτα 14 Ιουνίου 1821…