Αφιέρωμα στην Κρήτη: Τόπος, ιστορία και γαστρονομία

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο μεγαλύτερο της Μεσογείου μετά τη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Κύπρο και τη Κορσική. Ευλογημένο από τους θεούς, μοναδικό στον πλανήτη, χάρη στα απλόχερα δώρα της φύσης και της ιστορίας. Ανέγγιχτη και εύφορη φύση, υπερήφανα βουνά με μακραίωνο ποιμενικό πολιτισμό, επιβλητικά φαράγγια, σπήλαια, οροπέδια, πεδιάδες με χιλιάδες ελαιόδεντρα, απέραντοι αμπελώνες, την πιο πλούσια χλωρίδα της Ευρώπης, χίλια χιλιόμετρα ακτές, την Κρητική Κουζίνα, την πιο υγιεινή και νόστιμη κουζίνα του κόσμου, η Κρήτη αποτελεί το λίκνο του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Η θαλασσοκράτειρα Κρήτη του Μίνωα έχει πίσω της 8.000 χρόνια ιστορίας. Το νησί κατοικείται από την Νεολιθική Περίοδο και ο Μινωικός Πολιτισμός που αναπτύχθηκε στο νησί από το 2.500 π.Χ. έως το 1.100 π.Χ. αποτελεί τον πρώτο σημαντικό πολιτισμό που ήκμασε στην Ευρώπη με αδιάψευστο μάρτυρα της παρουσίας το ανυπέρβλητο παλάτι της Κνωσού, τις τοιχογραφίες, τα κοσμήματα, τα κεραμικά και πολλά άλλα αντικείμενα βρίσκονται κυρίως στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου αλλά και στα αρχαιολογικά μουσεία και τους 60 αρχαιολογικούς χώρους διάσπαρτους σε όλο το νησί.

Την περίοδο της Κλασικής αρχαιότητας η Κρήτη βρίσκεται στο περιθώριο του ελληνικού κόσμου, δεν συμμετέχει στους Περσικούς πολέμους, ούτε στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Στην ελληνιστική περίοδο, την ρωμαϊκή και τη βυζαντινή, αλλά και κατά την διάρκεια της Αραβικής κατοχής ο ρόλος της Κρήτης παραμένει σχετικά ισχνός, γεγονός που αλλάζει όταν την καταλαμβάνουν οι Ενετοί, το 1204, – μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, οπόταν γίνεται σπουδαίος εμπορικός σταθμός της Ενετικής Δημοκρατίας – και την διατήρησαν επί 4 αιώνες, ώσπου το 1669 ύστερα από 21 ετών διαρκή πολιορκία, ο Χάνδακας (Ηράκλειο) πέρασε και αυτός υπό Οθωμανική κατοχή.

Την εποχή της Ενετοκρατίας η Κρήτη παρουσιάζει σημαντική πολιτιστική άνθηση και εκεί δημιουργήθηκαν μείζονα, παγκόσμια έργα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, όπως ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου και η Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτζη.

Επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας η Κρήτη υπέφερε τα πάνδεινα, κηρύχθηκαν δεκάδες επαναστάσεις που πνίγηκαν στο αίμα, ώσπου το 1895 ανακηρύχθηκε αυτόνομο κράτος με το όνομα Κρητική Πολιτεία. Το 1905 ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι υπόλοιποι Κρητικοί επαναστάτησαν ζητώντας την Ένωση με την Ελλάδα, κάτι που επιτεύχθηκε το 1913.

Ο 21ος αιώνας βρήκε την Κρήτη σε πολύ διαφορετική κατάσταση απ’ ότι στα μέσα του 20ού αιώνα. Το νησί, που λόγω των περιστάσεων της μεταπολεμικής εποχής, μαστιζόταν από τη φτώχεια και τη μετανάστευση, βρέθηκε στις μέρες μας, κυρίως λόγω του τουρισμού και της υποδοχής πάνω από δύο εκατομμυρίων επισκεπτών ετησίως, αλλά και των εντατικών καλλιεργειών, να έχει κατά κεφαλήν εισόδημα από τα πιο υψηλά στην Ελλάδα, και μάλιστα οι κάτοικοί του στη βόρεια ακτή της Κρήτης – εκεί που βρίσκονται οι σύγχρονες οδικές αρτηρίες, τα αστικά κέντρα, τα αεροδρόμια και οι τουριστικές εγκαταστάσεις – να μην έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τη ζωή και τις καταναλωτικές συνήθειες της Δύσης.

Παρ’ όλα αυτά, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού του νησιού, διατηρεί στοιχεία από τον λιτό, λεβέντικο και υπερήφανο τρόπο ζωής της Κρήτης και σε μεγάλο βαθμό διατηρεί και εξελίσσει τα έθιμά του, την παραδοσιακή του μουσική και τον Κρητικό τρόπο ζωής του.

Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα του greekgastronomyguide.gr

Γιώργος Πίττας Γίνετε fan

Ιδρυτής του greekgastronomyguide.gr