Ιστορική συμφωνία ΗΠΑ – Ε.Ε. για το φυσικό αέριο και τον περιορισμό της εξάρτησης από τη Ρωσία

Ως σημείο τομής για την ευρωπαϊκή ιστορία και τη διεθνή τάξη εξελίσσεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς οι ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, αλλά και τα ευρωπαϊκά κράτη συνασπίστηκαν, σε μια «δυτική διεθνή» που έλαβε χώρα σε διαφορετικά επίπεδα χθες στις Βρυξέλλες, σχεδιάζοντας έναν κόσμο με τη Ρωσία σε ολική απομόνωση.

Ενιαία απάντηση

Εκπρόσωποι δυνάμεων και περιφερειακών οργανισμών που στοιχήθηκαν το προηγούμενο διάστημα πίσω από την προάσπιση αφενός της κυριαρχίας της Ουκρανίας και αφετέρου της φιλελεύθερης δυτικής δημοκρατίας επικαιροποίησαν τις λειτουργίες της διεθνούς αλληλεξάρτησης επιχειρώντας να θέσουν τη Ρωσία στο περιθώριο, παρότι η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής των ηγετών των κρατών-μελών της ΕΕ -με παρόντα και τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν- δεν προχώρησε σε ένα νέο (πέμπτο κατά σειρά) πακέτο κυρώσεων προς τη Μόσχα.

Η μετά την Ουκρανία εποχή

Αντιθέτως, δρομολογήθηκαν σειρά από ενέργειες για την μετάβαση σε μια νέα, παγκόσμια φάση, ενεργειακή, οικονομική και στρατιωτική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν δραστικά και σύντομα οι πολυεπίπεδες παρενέργειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, κυρίως για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Παράλληλα, βαρύτητα δόθηκε στην αποφασιστική τήρηση των κυρώσεων που έχουν μέχρι σήμερα επιβληθεί στην Μόσχα, αλλά και στην άσκηση ισχυρής πίεσης σε χώρες που θα μπορούσαν να υποβοηθήσουν τη Ρωσία να διεξέλθει το σκόπελο των δυτικών αντίμετρων, με πρώτη την Κίνα.

Στην μετά την Ουκρανία εποχή, όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά τον τελευταίο μήνα, οι κοινές αμερικανικές, ευρωπαϊκές και Συμμαχικές προτεραιότητες που σχηματοποιήθηκαν χθες, αφορούν:

· Στην ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία

· Στην αντιμετώπιση των άμεσων ενεργειακών αναγκών

· Στη λήψη μέτρων για μια ενδεχόμενη επισιτιστική κρίση

· Στον νέο ρόλο του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη

· Στη στρατιωτική αντιμετώπιση της υπό εξέλιξη ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία

· Στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον άμαχο Ουκρανικό πληθυσμό

· Στη διαχείριση των προσφυγικών ροών από την Ουκρανία

Οι νέες προτεραιότητες αποτυπώνονται και στο Προσχέδιο Συμπερασμάτων της χθεσινής Συνόδου Κορυφής, όπου «φωτογραφίζεται» ο «τρίτος δρόμος» για την ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία, μετά από έναν ενεργειακό εναγκαλισμό για τουλάχιστον πέντε δεκαετίες. Πληροφορίες που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, αναφέρουν ότι οι ηγέτες θα συμφωνήσουν «να συνεργαστούν για την κοινή αγορά φυσικού αερίου, υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και υδρογόνου» ενόψει του επόμενου χειμώνα και να συντονίσουν μέτρα για την πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου, κινήσεις οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία ενός αποθέματος με μη ρωσικό φυσικό αέριο.

«Σχέδιο Β»

Επιπλέον, το ευρωατλαντικό «Σχέδιο Β» περιλαμβάνει την επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα νέο ενεργειακό status quo για την Ευρώπη σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, το οποίο αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα από την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν αντίστοιχα, ανοίγοντας ένα καινούριο κεφάλαιο για τις ευρωατλαντικές σχέσεις, με όχημα την ενέργεια.

«Λαμβάνουμε περαιτέρω, συγκεκριμένα μέτρα στην ενεργειακή μας συνεργασία για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού και να μειώσουμε την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα» ανέφεραν, μεταξύ άλλων, σε κοινή τους δήλωση χθες οι δύο ηγέτες, τη στιγμή που οι Financial Times έκαναν λόγο χθες για προμήθεια της ΕΕ με έως και 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου έως το τέλος του 2022 από τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ θα κατευθύνονται προς τον στόχο, που έθεσε η ΕΕ αυτόν τον μήνα, για αντικατάσταση 50 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου που προμηθεύεται επί του παρόντος από τη Ρωσία με εναλλακτικές προμήθειες.

Στο κάδρο και η Λευκορωσία

Εκτός από τη δρομολόγηση της ενεργειακής συνεργασίας ΗΠΑ -ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες άφησαν χθες ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιβάλλουν και άλλες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας στο μέλλον, αναδεικνύοντας στο επίκεντρο και τη στοχοποίηση αμάχων από τις ρωσικές δυνάμεις. «Τα εγκλήματα πολέμου πρέπει να σταματήσουν αμέσως» υπογράμμισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο προσχέδιο συμπερασμάτων, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να λογοδοτήσουν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο οι υπεύθυνοι και οι συνεργοί τους.

Κοινή συνισταμένη, πάντως, των χθεσινών διπλωματικών διεργασιών αποτέλεσε η απαίτηση για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον Ουκρανικό λαό, με προϋπόθεση και τη συνεργασία της Ρωσίας για την ασφαλή διέλευση των αμάχων, μέσα από ανθρωπιστικούς διαδρόμους.

Εργαλεία για το προσφυγικό

Στο ίδιο πλαίσιο, συνέχεια στην υποστήριξη της Ουκρανίας σε πολιτικό, οικονομικό και υλικό επίπεδο έδωσαν χθες οι ηγέτες της ΕΕ, με ειδική μέριμνα στη διαχείριση των εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων, προτάσσοντας την πρόσθετη στήριξη εκείνων των κρατών-μελών της ΕΕ που θα φιλοξενήσουν Ουκρανούς πρόσφυγες. Υπό αυτό το πρίσμα, δρομολογήθηκαν τα πρώτα ευρωπαϊκά εργαλεία, δηλαδή η σύσταση ενός Καταπιστευματικού Ταμείου Αλληλεγγύης για την Ουκρανία, παράλληλα με τη διοργάνωση διεθνούς διάσκεψης για τη συγκέντρωση χρηματοδότησης στο πλαίσιο του ταμείου.

Δημοκρατική ανθεκτικότητα

Στις «προληπτικές» ενέργειες -μετά την «απρόκλητη και αδικαιολόγητη» κατά τους Ευρωπαίους ηγέτες ρωσική εισβολή- συγκαταλέγεται η δέσμευσή τους να συμπαρασταθούν στη Δημοκρατία της Μολδαβίας και στο λαό της, στοχεύοντας συνολικά στην ενίσχυση της «δημοκρατικής ανθεκτικότητας» στην Ουκρανία, τη Μολδαβία και την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής εταιρικής σχέσης στην μετασοβιετική φάση τους, η οποία μοιάζει περισσότερο ευάλωτη για τα ρωσικά σχέδια.

Η ευαλωτότητα των μετασοβιετικών δημοκρατιών απασχόλησε και τους ηγέτες της G7, οι οποίοι απηύθυναν χθες σαφείς προειδοποιήσεις προς τη Ρωσία να μην χρησιμοποιήσει βιολογικά, χημικά ή πυρηνικά όπλα στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας. «Προειδοποιούμε ενάντια σε οποιαδήποτε απειλή χρήσης χημικών, βιολογικών και πυρηνικών όπλων ή σχετικού υλικού», ανέφεραν οι ηγέτες σε κοινό ανακοινωθέν, δηλώνοντας έτοιμοι να επιβάλουν «περαιτέρω κυρώσεις εάν χρειαστεί» κατά της Ρωσίας. Επικαλούμενοι, ακόμα, «τις υποχρεώσεις της Ρωσίας βάσει διεθνών συνθηκών που έχει υπογράψει και που μας προστατεύουν όλους», οι επικεφαλής των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη ξεκαθάρισαν πως «ο ρωσικός λαός πρέπει να γνωρίζει ότι δεν έχουμε τίποτε εναντίον του», παρότι έθεσαν προ των ευθυνών τους προέδρους Πούτιν και Λουκασένκο.

Μπάιντεν καλεί… Κίνα

Ακόμη πιο σαφής προς την Μόσχα -σε μια κομβική στιγμή για τη στρατιωτική της επιχείρηση στην Ουκρανία- υπήρξε χθες ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, ξεκαθαρίζοντας προς πάσα κατεύθυνση πως αν η Ρωσία χρησιμοποιήσει χημικά όπλα στην εισβολή της στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαντήσουν. «Θα απαντήσουμε, θα απαντήσουμε αν τα χρησιμοποιήσει. Η φύση της απάντησης θα εξαρτηθεί από τη φύση της χρήσης» τόνισε ο Αμερικανός Πρόεδρος και εκτίμησε πως η Ρωσία πρέπει να αποβληθεί από τους G20.

«Η απάντησή μου είναι ναι, εξαρτάται από την G20» ανέφερε ο ίδιος για τη Ρωσία, «βλέποντας» προς την πλευρά του Πεκίνου. Με την «ελπίδα», άλλωστε, ότι η Κίνα δεν θα βοηθήσει τη Ρωσία να μετριάσει τον αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων, ο Αμερικανός Πρόεδρος διαπίστωσε με νόημα πως το Πεκίνο «είναι πιο στενά συνδεδεμένο με τη Δύση» παρά με την Ρωσία, ασκώντας και νέα πίεση προς τον Κινέζο ομόλογό του.

«Νομίζω ότι η Κίνα κατανοεί ότι το οικονομικό της μέλλον εξαρτάται πολύ περισσότερο από τη σχέση της με τη Δύση παρά με τη Ρωσία. Και ελπίζω ότι δεν θα δεσμευτεί» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζο Μπάιντεν, αποκαλύπτοντας και λεπτομέρειες από την πρόσφατη τηλεδιάσκεψή του με τον ηγέτη της χώρας, Σι Τζιπίνγκ. «Δεν απείλησα, αλλά του το έκανα σαφές – φρόντισα να καταλάβει τις συνέπειες της βοήθειας της Ρωσίας» απάντησε σχετικά ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, επιχειρώντας να τραβήξει πιο κοντά προς τη Δύση το Πεκίνο, που δείχνει μάλλον να αμφιταλαντεύεται.

Περνώντας στην αντεπίθεση, Εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Άμυνας δήλωσε χθες ότι ο ισχυρισμός πως η Κίνα έστειλε στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία αποτελεί «ξεκάθαρη σκευωρία». «Προτρέπουμε την αμερικανική πλευρά να σταματήσει αμέσως αυτήν την απεχθή συκοφαντία και να αναλογιστεί σοβαρά τον ανέντιμο ρόλο της στην εν εξελίξει ουκρανική κρίση» είπε ο Γου, ενώ νωρίτερα το υπουργείο Άμυνας της χώρας ανακοίνωσε ότι είναι παντελώς ψευδές να λέγεται ότι η Κίνα «γνώριζε εκ των προτέρων» για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και πως τέτοιοι ισχυρισμοί συνιστούν συκοφαντία.

Νέος ρόλος για το ΝΑΤΟ

Η στάση της Κίνας απασχόλησε ειδικώς και τη χθεσινή Σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ, με τους Συμμάχους να μην κρύβουν τον προβληματισμό τους για την τρέχουσα θεώρηση του Πεκίνου απέναντι στη «διεθνή τάξη». «Ανησυχούμε για τα πρόσφατα δημόσια σχόλια αξιωματούχων της Κίνας και την καλούμε να σταματήσει να ενισχύει τις ψευδείς αφηγήσεις του Κρεμλίνου, ιδίως για τον πόλεμο και το ΝΑΤΟ, και να προωθήσει μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης» ανέφεραν στο κοινό τους ανακοινωθέν τα μέλη της Συμμαχίας, δείχνοντας πως δεν έχουν πεισθεί σοβαρά για τα πραγματικά σχέδια του Πεκίνου.

Ιδίως όταν, η Συμμαχία καλείται να αντιμετωπίσει «τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια εδώ και δεκαετίες», αφού «η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια», όπως εκτιμά το ΝΑΤΟ, καλώντας ως εκ τούτου το Ρώσο Πρόεδρο να σταματήσει αμέσως αυτόν τον πόλεμο και να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις από την Ουκρανία, αφήνοντας ακόμα υπονοούμενα και ως προς τις πραγματικές προθέσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν απέναντι στις διαπραγματεύσεις.

Σε κάθε περίπτωση, τα νέα δεδομένα στην Ανατολική Ευρώπη -μετά τη ρωσική εισβολή- υπαγόρευσαν την περαιτέρω ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, το οποίο θα συνεχίσει να παρέχει «πολιτική και πρακτική υποστήριξη» προς το Κίεβο. Ανάμεσα στις νέες προκλήσεις που καλείται να συνδράμει η Συμμαχία εντάσσονται «η κυβερνοασφάλεια και η προστασία από απειλές χημικής, βιολογικής, ραδιολογικής και πυρηνικής φύσης», αναπτύσσοντας ακόμη τέσσερις επιπλέον πολυεθνικές ομάδες μάχης στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία.

Με αλματώδεις ταχύτητες πραγματοποιείται -υπό το βάρος των γεγονότων -και ο μετασχηματισμός του ΝΑΤΟ, ο οποίος είχε περιοριστεί στην υποστήριξη των μετασοβιετικών δημοκρατιών κυρίως μετά το 2000. Ωστόσο, «υπό το πρίσμα της σοβαρότερης απειλής για την ευρωατλαντική ασφάλεια εδώ και δεκαετίες, θα ενισχύσουμε επίσης σημαντικά τη μακροπρόθεσμη αποτρεπτική και αμυντική μας στάση και θα αναπτύξουμε περαιτέρω όλο το φάσμα των έτοιμων δυνάμεων και δυνατοτήτων που απαιτούνται για τη διατήρηση αξιόπιστης αποτροπής και άμυνας», επισήμαναν τα μέλη του, τοποθετώντας την συζήτηση για την Στρατηγικής Αντίληψης της Συμμαχίας, στη Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη.

«Λιμό» βλέπει ο Μακρόν

Στους κινδύνους για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, συγκαταλέγεται και το ενδεχόμενο μιας επισιτιστικής κρίσης, το οποίο ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προεξόφλησε χθες ως βέβαιο.

Σε δηλώσεις του μετά τη σύνοδο των ηγετών της G7 και του ΝΑΤΟ, ο Γάλλος πρόεδρος προέτρεψε τη Μόσχα να επιδείξει «υπευθυνότητα» και να επιτρέψει τη σπορά στην Ουκρανία, καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο πόλεμος θα μπορούσε να προκαλέσει σε 12 έως 18 μήνες «αναπόφευκτο λιμό», με πιο αξιοσημείωτο τον κίνδυνο έλλειψης σιτηρών στην Αίγυπτο και στην ευρύτερη περιοχή της βόρειας Αφρικής.

Παράλληλα, ο Μακρόν δήλωσε ότι σέβεται την απόφαση της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας Renault να αναστείλει τη λειτουργία του εργοστασίου της στη Μόσχα. Συμπλήρωσε ότι εναπόκειται στις εταιρείες να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να παραμείνουν στη Ρωσία εφόσον ο κλάδος τους δεν έχει πληγεί από τις κυρώσεις. Επεσήμανε ωστόσο το «ρίσκο» που αφορά στη φήμη και στην υπόληψη των εταιρειών που αποφάσισαν να παραμείνουν στη Ρωσία. «Αυτές οι κυρώσεις έχουν αντίκτυπο και είναι χειροπιαστές. Πρέπει να τις συνεχίσουμε ώστε να έχουν αποτρεπτική ισχύ», κατέληξε ο πρόεδρος της Γαλλίας.

Πηγή: protothema