Καλλιστώ: Τι πρέπει να κάνετε αν έρθετε αντιμέτωποι με λύκο μετά το περιστατικό στην Πάρνηθα

Με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό που σημειώθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Πάρνηθα, όταν λύκος επιτέθηκε σε σκύλο, που συνοδευόταν, μάλιστα, από τον ιδιοκτήτη και την κόρη του, η περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ, που είχε προειδοποιήσει έγκαιρα για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία προτείνει άμεσες ενέργειες αντιμετώπισης και πρόληψης τέτοιου είδους φαινομένων.

Μάλιστα, η κατάσταση κρίνεται επείγουσα καθώς ο εξειδικευμένος επιστήμονας-μέλος της οργάνωσης, δρ. Γ. Ηλιόπουλος, εκτίμησε ότι βρισκόμαστε πιθανώς μπροστά σε φαινόμενο προσαρμογής του είδους σε ανθρωπογενές περιβάλλον και εξοικείωσής του στην ανθρώπινη παρουσία, που μπορεί να προκλήθηκε από παροχή τροφής στην άγρια πανίδα της περιοχής, ακούσια ή εκούσια -με στόχο τη φωτογράφησή ζώων- κάτι που αποδεδειγμένα και σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή εξοικείωση και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα επιθέσεις των λύκων σε σκυλιά ή ακόμα και τραυματισμό ανθρώπων.

Οι προτεινόμενες, από την οργάνωση, άμεσες ενέργειες, με πρώτη και κύρια τη θεσμοθέτηση ενός σχεδίου δράσης για τον λύκο στην Ελλάδα, συνοπτικά είναι οι εξής:

Α. Παθητική αντιμετώπιση

1. Τοποθέτηση αυτόματων φωτογραφικών καταγραφικών διατάξεων στα σημεία εμφάνισης λύκων ώστε να εκτιμηθεί η συχνότητα εμφάνισης και προσέγγισής τους.

2. Ενημέρωση των επισκεπτών που κατευθύνονται προς τον κεντρικό τομέα του Εθνικού Δρυμού (ΕΔ) με χρήση εντύπου και σύντομου κειμένου που θα διανέμεται επιτόπου, για την αποφυγή εκούσιας ή ακούσιας παροχής τροφής προς την άγρια πανίδα, συμμόρφωση με τους κανονισμούς του Εθνικού Δρυμού που αφορούν την παρουσία σκύλων στις περιοχές εντός ΕΔ, καθώς η παρουσία σκύλων κινητοποιεί έντονα εξοικειωμένους -και όχι μόνο- λύκους στο να προσεγγίσουν ανθρώπους και να επιτεθούν συχνά στα σκυλιά τους. Επιπλέον, μικρής ηλικίας παιδιά δεν θα πρέπει να κινούνται ασυνόδευτα για προληπτικούς λόγους.

3. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιτρέπεται η χρήση τροφής για προσέλκυση των λύκων για φωτογράφησή τους και να γίνεται ανεκτή ως δραστηριότητα, καθώς αποτελεί ακόμα μία «επιβράβευση» της προσέγγισης των ζώων.

4. Οι συστάσεις για περιορισμό των κατοικίδιων -κτηνοτροφικά ζώα και σκύλοι σε ασφαλείς χώρους- εντός αποτελεσματικής περίφραξης κατά τη διάρκεια της νύκτας θα πρέπει να αφορούν και τους γειτονικούς οικισμούς περιμετρικά του Δρυμού.

5. Τοποθέτηση φωτιστικών συσκευών (π.χ. φανάρια οδοσήμανσης) στα σημεία προσέγγισης που θα πρέπει να μετακινούνται τακτικά. Οι λύκοι φοβούνται ή είναι επιφυλακτικοί σε οτιδήποτε νέο σε μία περιοχή (νεοφοβία) τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα.

6. Διερεύνηση στην ευρύτερη περιοχή -όχι μόνο στα σημεία των περιστατικών- προς εντοπισμό εστιών παροχής εν δυνάμει ανθρωπογενούς προσέλευσης τροφής, όπως σημεία όπου πετώνται πτώματα κτηνοτροφικών ζώων ή άλλα ζωικά υπολείμματα, αποφάγια, ανοικτοί κάδοι απορριμμάτων.

7. Προσεκτική αποκομιδή αστικών απορριμμάτων στον τομέα προσέγγισης αλλά και στους οικισμούς περιμετρικά του ΕΔ, ώστε να μην υπάρχουν σκουπίδια εκτός κάδων ιδιαίτερα κατά της νυκτερινές ώρες.

8. Προγραμματισμένες επισκέψεις και περιπολίες δασικών υπαλλήλων και προσωπικού του φορέα διαχείρισης σε περιοχές προσέγγισης καθώς και απόκριση σε κλήσεις πολιτών σε περιπτώσεις προσεγγίσεων.

Β. Ενεργητική αντιμετώπιση

Σύσταση και λειτουργία ομάδας άμεσης επέμβασης και απώθησης.

Η ενεργητική αντιμετώπιση συνίσταται στην εφαρμογή δευτερογενούς απώθησης, δηλαδή επώδυνου ερεθίσματος σε συνδυασμό με τη μη επιθυμητή συμπεριφορά των λύκων. Σύμφωνα με την οργάνωση, θα πρέπει να παραχθεί έντονο και επώδυνο ερέθισμα προς τους λύκους κατά τη προσέγγισή τους -και μόνο στις περιοχές και τις περιπτώσεις που θέλουμε να απωθήσουμε τα ζώα- δηλαδή εντός κατοικημένων περιοχών (π.χ. κατά τη διάρκεια προσέγγισης λύκων στο καταφύγιο «Μπάφι») με τη χρήση εκτοξευτήρων φωτοβολίδων, κροτίδων με τροχιοδεικτικό, πλαστικών σφαιριδίων με καραμπίνα 12mm, κροτίδων με κέλυφος, εκτοξευτήρων τύπου paint ball, χρήση συσκευών παραγωγής δυνατού θορύβου κ.λπ.

Όπως υπογραμμίζει η Καλλιστώ, η εφαρμογή αυτών των αποτρεπτικών μέτρων θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή στα ζητήματα ασφάλειας από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό στη χρήση του εξοπλισμού και πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενες, για ικανό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να υπάρχει πάντα δυνατότητα διαφυγής για τα ζώα. Δεν κάνουμε απώθηση σε φυσικές περιοχές όπου δεν ενοχλούν με την παρουσία τους οι λύκοι, αλλιώς η σύνδεση θα γίνει με το άτομο/α που κάνει την απώθηση και όχι με τον χώρο (αυτό που ενδιαφέρει).

Κόμμα για τα Ζώα: Κάτω τα χέρια από τους λύκους και την άγρια ζωή!

Το επεισόδιο με την επίθεση του λύκου κατά ενός σκύλου μιας οικογένειας περιπατητών στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας εντυπωσίασε την κοινή γνώμη.

Αρχικά, η κύρια αφήγηση στράφηκε αμέσως, θα λέγαμε αταβιστικά, εναντίον του «κακού λύκου». Η οικογένεια ήταν «σοκαρισμένη», ο σκύλος «καταπληκτικός» και ο λύκος θα μπορούσε να είχε αποδειχθεί ανθρωποφάγος.

Κι όμως, η εύλογη συμπάθεια για την περιπέτεια της οικογένειας δεν μετατράπηκε σε εχθροζωικό τσουνάμι. Γρήγορα επιβλήθηκε η φωνή της λογικής, που ανέκοψε την μαζική υστερία. Η «Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση “Καλλιστώ”» επισήμανε αμέσως, με ανακοίνωσή της, πως οι υπεύθυνοι είχαν ήδη ενημερωθεί για τις αιτίες και τον τρόπο να αποφευχθεί παρόμοιο δυσάρεστο επεισόδιο. Μπορούμε να αποφεύγουμε τέτοιες καταστάσεις, με σεβασμό στην ευζωία των λύκων, εάν η κυβέρνηση και οι αρχές λαμβάνουν τα -γνωστά σε όλους- ενδεδειγμένα μέτρα. Οι ιαχές των κυνηγών για «διαχείριση (sic) του πληθυσμού των λύκων» (κωδική ονομασία για την ανεξέλεγκτη σφαγή τους) έπεσαν στο κενό.

Το Κόμμα για τα Ζώα χαίρεται που η ελληνική κοινωνία δεν ζει πια παρέα με τα… τρία γουρουνάκια, οι πολίτες δεν ταυτίζονται με τα… εφτά κατσικάκια και οι δημοσιογράφοι δεν παριστάνουν την… Κοκκινοσκουφίτσα. Το επεισόδιο στην Πάρνηθα απέδειξε πως έχουμε αναπτύξει ως κοινωνία κάποια αντισώματα στα στερεότυπα για την άγρια ζωή και στους εύκολους ανθρωπομορφισμούς.

Όλο και περισσότεροι αντιλαμβανόμαστε πως το κεντρικό πολιτικό ζήτημα που ανέδειξε το επεισόδιο με τον λύκο στην Πάρνηθα είναι πώς θα συμβιώσουμε με την άγρια ζωή και πώς θα της δώσουμε χώρο να υπάρξει και να ανακάμψει. Το ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να δώσουμε πολιτική απάντηση δεν είναι πια «ποιος φοβάται τον κακό λύκο», αλλά ποια πολιτική θα τον σώσει -κι αυτόν και τα άλλα είδη της άγριας ζωής- από τη βαναυσότητα, την αμάθεια και την αλαζονεία του ανθρώπου.