Ευλογιά πιθήκων: Συναγερμός στα νοσοκομεία σε Ελλάδα και Ευρώπη – Πώς μεταδίδεται

Μια ανάσα από τη χώρα μας, στη γειτονική Ιταλία εντοπίστηκε χθες το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων.

Της ιογενούς ασθένειας που προσομοιάζει στην πολύ πιο φονική παλαιότερη νόσο της ευλογιάς, που όμως εξαλείφθηκε από τον πλανήτη τη δεκαετία του ’80. Η νόσος είναι ενδημική στη δυτική Αφρική, αλλά πλέον φαίνεται να εξαπλώνεται και στην Ευρώπη με ασυνήθιστο τρόπο, γεγονός που έχει θέσει και τις ελληνικές υγειονομικές αρχές σε ύψιστη ετοιμότητα.

Καθώς έχουν εντοπιστεί κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων ή πιο σωστά των μαϊμούδων (monkeypox) σε τουλάχιστον επτά χώρες και ο αριθμός αυτός μεγαλώνει κάθε μέρα, έχει αρχίσει η «συζήτηση» μήπως είμαστε μπροστά σε μια νέα πανδημία.,

Αν και οι επιστήμονες δεν το αποκλείουν, δεν θεωρούν πως η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να προκαλέσει νέα πανδημία και δεν θεωρούν ότι πρόκειται για κάτι στο ίδιο επίπεδο με τον κορονοϊό.

Ανάγκη αυξημένης επαγρύπνησης, απαιτεί η έντονη παρουσία του ιού της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη. Ο εντοπισμός κρούσματος στην Ιταλία την Πέμπτη (19/5) οδήγησε και στη χώρα μας τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) να αποστείλει εγκύκλιο σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία, με την οποία συστήνει στους γιατρούς να επαγρυπνούν για την εμφάνιση πιθανών περιστατικών.

Οι οδηγίες προς τους γιατρούς και τα μέτρα που απαιτείται να ληφθούν στα νοσοκομεία για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου, περιλαμβάνουν:

• την άμεση απομόνωση του ασθενούς
• τη χρήση εξοπλισμού Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) από το προσωπικό του νοσοκομείου κατά τη διάρκεια της φροντίδας του ασθενούς,
• τον σωστό και ασφαλή χειρισμό του ιματισμού,
• τον επιμελή καθαρισμό των επιφανειών.

Αν και υπάρχουν λίγες επιστημονικές μελέτες για τους τρόπους μετάδοσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων και οι περισσότερες έχουν διεξαχθεί στην Αφρική, ωστόσο έχει γίνει γνωστό πως η μετάδοση της νόσου από άτομο σε άτομο συμβαίνει μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων ή μετά από άμεση επαφή με τον μολυσμένο ασθενή ή με τα σωματικά υγρά του.

Συνοπτικά, ο ιός εισέρχεται στο σώμα μέσω δερματικών βλαβών, της αναπνευστικής οδού ή των βλεννογόνων (μάτια, μύτη ή στόμα) και μπορεί να μεταδοθεί μετά από επαφή με μολυσμένα ζώα (μαϊμούδες, αρουραίους και σκίουρους) ή από αντικείμενα μολυσμένα από τον ιό, όπως σκεπάσματα και ρούχα.

Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων

Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια, λοιμώδης ασθένεια, παρόμοια με την ανθρώπινη ευλογιά που εξαλείφθηκε το 1980. Μολονότι είναι πιο ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν μέσα σε μερικές εβδομάδες, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί μοιραία.

Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυικούς πόνους, πρήξιμο στους λεμφαδένες, ρίγη και κόπωση.

Επίσης οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν δερματικά εξανθήματα (εξογκώματα), τα οποία συχνά ξεκινούν από το πρόσωπο και εξαπλώνονται σε άλλα σημεία του σώματος, περιλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων.

Δεν υπάρχει θεραπεία. Η ασθένεια συνήθως υποχωρεί από μόνη της, στις περισσότερες περιπτώσεις μέσα σε 14 έως 21 ημέρες.

Όπως επισημαίνει το Reuters, τα κρούσματα στη Βρετανία αποδίδονται στο στέλεχος της Δυτικής Αφρικής, το οποίο προκαλεί το θάνατο στο 1% των περιπτώσεων, και είναι λιγότερο επικίνδυνο από το στέλεχος του Κονγκό, του οποίου η θνητότητα φτάνει το 10%.

Το ξέσπασμα ευλογιάς των πιθήκων εκτός Αφρικής, ίσως λένε τώρα οι επιστήμονες, να συνδέεται με την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών της Covid-19 και την άφιξη πτήσεων από χώρες στις οποίες ενδημεί η νόσος.

Ευλογιά των πιθήκων: Τουρίστας από τα Κανάρια Νησιά το κρούσμα της Ιταλίας

Το πρώτο κρούσμα της νόσου στην Ιταλία που διαγνώστηκε στο νοσοκομείο Spallanzani της Ρώμης, είναι άτομο που επέστρεψε από διακοπές στα Κανάρια Νησιά.

Ο ασθενής τέθηκε σε απομόνωση, ενώ οι αρχές ανακοίνωσαν ότι βρίσκονται υπό διερεύνηση ακόμη δύο ύποπτα περιστατικά που δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί.

Περισσότερα από 35 κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων έχουν εντοπιστεί τελευταία στην Ευρώπη και συγκεκριμένα, στην Βρετανία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, ενώ ένα περιστατικό έχει καταγραφεί και στις ΗΠΑ και 13 ύποπτα περιστατικά εξετάζονται στον Καναδά.

Οι περισσότεροι ασθενείς είναι άνδρες, καθώς η νόσος μεταδίδεται με στενή επαφή και υπάρχουν υπόνοιες πως μπορεί σχετίζεται με ομοφυλοφιλικές επαφές και με μετάδοση μέσω της σεξουαλικής οδού.

«Παρατηρούμε μεταδόσεις μεταξύ ανδρών που είχαν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες», κάτι που αποτελεί «μια νέα πληροφορία την οποία πρέπει να εξετάσουμε σωστά ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τη δυναμική της μετάδοσης», δήλωσε ο Ιμπραϊμά Σοσέ Φαλ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Από την άλλη στις ΗΠΑ τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) υπογράμμισαν πως, «Οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού μπορεί να μεταδώσει την ευλογιά των πιθήκων».

Το ανησυχητικό γεγονός είναι, ότι στη Βρετανία -που είναι η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρώπη- οι ασθενείς δεν συνδέονταν μεταξύ τους, κάτι που προκαλεί την υποψία πως η νόσος δεν αποκλείεται να εξαπλώνεται στην κοινότητα.

«Αυτό το ξέσπασμα είναι σπάνιο και ασυνήθιστο» δήλωσε η επιδημιολόγος Σούζαν Χόπκινς, επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA).

«Το πού ακριβώς και το πώς μολύνθηκαν οι άνθρωποι παραμένει υπό επείγουσα έρευνα», ανέφερε η υπηρεσία σε ανακοίνωση.

Οι υγειονομικές αρχές της Βρετανίας έχουν αρχίσει να χορηγούν ένα εμβόλιο για την ευλογιά στους υγειονομικούς υπαλλήλους και σε άτομα που κινδυνεύουν να εκτεθούν στην ασθένεια.

Ευλογιά των πιθήκων: Ποια μέτρα λαμβάνονται στα Νοσοκομεία

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) με εγκύκλιό του προς τους γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων κρούει τον “κώδωνα του κινδύνου”. Ζητά αυξημένη επαγρύπνηση για τον έγκαιρο εντοπισμό και την απομόνωση πιθανών κρουσμάτων του ιού της ευλογιάς των πιθήκων.

Εάν ένας ασθενής με υποψία νόσου προσέρχεται σε νοσοκομείο ή άλλη μονάδα υγειονομικής περίθαλψης, θα πρέπει να ειδοποιηθεί άμεσα η Επιτροπή Λοιμώξεων.

Οι γιατροί στη συνέχεια, είναι υποχρεωμένοι να κάνουν έγκαιρη δήλωση του πιθανού κρούσματος στον ΕΟΔΥ.

Τα μέτρα προφύλαξης από τη νόσο της ευλογιάς των πιθήκων περιλαμβάνουν όλα τα μέτρα που εφαρμόζονται σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης, όταν ο ασθενής παρουσιάζει πυρετό και φλυκταινώδες εξάνθημα.

Επιπλέον, λόγω του θεωρητικού κινδύνου αερογενούς μετάδοσης του ιού θα πρέπει να εφαρμόζονται ταυτόχρονα και οι αντίστοιχες προφυλάξεις.

Απομόνωση του ασθενούς

Ο ασθενής θα πρέπει να απομονωθεί σε θάλαμο αρνητικής πίεσης το συντομότερο δυνατό. Εάν δεν διαθέτει το νοσοκομείο, αρκεί η απομόνωσή του σε μονόκλινο δωμάτιο.

Θα πρέπει ταυτόχρονα να κάνει χρήση χειρουργικής μάσκας και να καλύπτονται με σεντόνι οι εκτεθειμένες δερματικές βλάβες που ενδεχομένως ο ασθενής φέρει.

Εξοπλισμός Ατομικής Προστασίας

Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό θα πρέπει να χρησιμοποιεί ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό (ρόμπα, γάντια, μάσκα, ασπίδες προσώπου ή γυαλιά) για να εισέλθει στο δωμάτιο του ασθενούς και να τον χρησιμοποιεί σε κάθε επαφή με τον ασθενή.

Όλος ο εξοπλισμός θα πρέπει να απορρίπτεται μετά την έξοδο από το δωμάτιο απομόνωσης.

Επίσης, απαιτείται:

• σωστή υγιεινή των χεριών μετά από κάθε επαφή με έναν μολυσμένο ασθενή ή/και το περιβάλλον του κατά τη διάρκεια της φροντίδας.
• σωστός περιορισμός και απόρριψη μολυσμένων απορριμμάτων (π.χ. επίδεσμοι)

Προσοχή στον ιματισμό

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον χειρισμό ακάθαρτου ιματισμού (π.χ. κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, προσωπικά ρούχα)

Τα λερωμένα ρούχα δεν πρέπει ποτέ να ανακινούνται με τρόπο που μπορεί να διασκορπίσει μολυσματικά σωματίδια.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται με τον χρησιμοποιημένο εξοπλισμό. Ο χειρισμός πρέπει να είναι τέτοιος, που να αποτρέπει τη μόλυνση του δέρματος και των ρούχων.

Πρέπει τέλος, να τηρούνται σωστά οι διαδικασίες για τον καθαρισμό και την απολύμανση των επιφανειών στο περιβάλλον των ασθενών.

Πηγή: iatropedia.gr